Kripto para türev piyasası, güçte temel bir kayma yaşıyor. Yıllardır merkezi borsalar, tüccarların kripto fiyatlarını kaldıraçla ve sona erme tarihleri olmadan speküle etmelerini sağlayan bir türev ürün olan sürekli vadeli işlem ticaretine hakim oldu. Ancak 2025'te, merkezi olmayan alternatifler piyasanın beşte birinden fazlasını ele geçirdi ve bu, yalnızca üç yıl önce kimsenin beklemediği bir dönüşümü işaret ediyor.
Bu devrimin merkezinde, merkezi olmayan borsaların başarabileceklerini yeniden tanımlayan Hyperliquid bulunuyor. Ancak şimdi, Binance kurucu ortağı Changpeng "CZ" Zhao tarafından desteklenen ve lansmandan sonraki haftalar içinde sıfırdan yüz milyarlarca dolarlık haftalık hacme ulaşan yeni gelen Aster'den eşi görülmemiş bir meydan okumayla karşı karşıya. Bu platformlar arasındaki mücadele, pazar payı için bir rekabete işaret etmenin ötesinde, kripto ticaret altyapısının gelecekteki mimarisi üzerinde daha geniş bir mücadeleyi de temsil ediyor.
Sürekli vadeli işlem sözleşmeleri, genellikle "perp" olarak adlandırılır, tüccarların temel tokenlara sahip olmadan kripto varlıklar üzerinde kaldıraçlı pozisyonlar almalarına izin veren türev enstrümanlar olarak işlev görür. Belirli tarihlerde sona eren geleneksel vadeli işlemlerinden farklı olarak, perpetual'lar süresiz açık kalır. Genellikle yoğun yakın işlemlerde olan tüccarların, karşı taraftakilere birkaç saatte bir ödeme yaptığı bir fonlama oranı mekanizması ile spot piyasalar ile fiyat uyumu sağlarlar. Bu zarif sistem, yaklaşık %68 ile %75 oranında toplam kripto işlem hacmini oluşturduğu 2025 yılında perpleri kripto ticaretinin hakim formu haline getirdi.
Merkezi olmayan sürekli vadeli borsaların temel çekiciliği, değer tekliflerinde yatar: Tüccarlar, FTX gibi çökmüş merkezi platformların kullanıcılarını mahveden karşı taraf riskinden kaçınarak, varlıklarının gözetimi altında kalır. Merkezi olmayan perp borsaları, ticaretleri zincir üzerinde yapılarak şeffaflık sağlar ve bazı merkezi platformları tedirgin eden kara kutu işlemleri ortadan kaldırır. Geçmişte, merkezi olmayan platformlar, profesyonel tüccarların talep ettiği hız, likidite derinliği ve kullanıcı deneyimi ile mücadele etti.
Bu hesaplama, Hyperliquid'in ortaya çıkışıyla dramatik bir şekilde değişti. Platform, merkezi olmayan altyapının merkezi borsa performansına eşit veya daha iyi olabileceğini kanıtladı; ticaretleri tam zincir üzerinde şeffaflıkla korurken saniyenin altındaki kesinlik ile işleme tabi tuttu. Bu başarı, sermaye göçünün yasal baskı altında olan geleneksel borsalardan merkezi olmayan mekanlara göçü için kapıları açtı ve tüccarların kendi gözetmenliğinde saklama çözümleri arayışı ile yoğunlaştı. İçerik: prosedürler - kullanıcılar, Web3 cüzdanını bağlayarak ticarete başlayabilirler. Bu izinsiz erişim, finansal düzenlemelerin sınırlayıcı olduğu bölgelerden kullanıcıları cezbetmiştir, ancak buna aynı zamanda kara para aklama gerekliliklerine uyum konusunda endişelenen düzenleyicilerin de dikkatini çekmiştir. Hyperliquid'in hizmet şartları, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada'nın Ontario eyaleti ve yaptırım uygulanan bölgelerden erişimi sınırlar, ancak yaptırım, aktif coğrafi engelleme yerine kullanıcı beyanlarına dayanır.
HYPE tokenı, Hyperliquid'in ekonomik modelinin merkezinde yer alır. Kasım 2024'teki bir topluluk airdrop'u ile başlatılan token, toplam 1 milyar arzın %31'ini oluşturan 310 milyon birimi, ticaret faaliyeti ve platform katılımına dayanarak erken kullanıcılara dağıttı. Zirve fiyatlarında birkaç milyar dolar değerinde olan bu airdrop, aktif topluluk üyeleri için büyük bir servet yarattı ve rakiplerin kopyalamakta zorlandığı bir iyimserlik oluşturdu.
HYPE, ekosistem içinde çoklu işlevlere hizmet eder. Token sahipleri, ödüller kazanırken ağ güvenliğine katılmak için stake yapabilir. Token, sahiplerine protokol yükseltmeleri ve parametre ayarlamaları için önerilerde bulunma ve oylama hakkı sağlar. En önemlisi, Hyperliquid, protokol ücretlerinin yaklaşık %97'sini HYPE tokenlarını geri almak ve yakmak için tahsis eden agresif bir ücret yakma mekanizmasını uygular, teorik olarak uzun vadeli sahipler için faydalı olabilecek deflasyonist bir baskı yaratır.
Eylül 2025'in sonlarından itibaren, HYPE $44 ile $49 arasında işlem görüyor, Ağustos ayında ulaşılan yaklaşık $51'lik zirveden düşüş gösterdi. Token, piyasa değeri açısından 19. en büyük kripto para yaparak, 12.6 milyar doları aşan bir piyasa kapitalizasyonuna sahiptir. Ticaret hacmi, hem uzun vadeli yatırımcılara hem de aktif tüccarlara likidite sağlayarak günlük 600 milyon doları düzenli olarak aşar.
Yine de Hyperliquid, görünümünü karmaşıklaştıran yapısal zorluklarla karşı karşıya. Kasım 2025'te, platform, 24 ay boyunca toplam arzın %23.8'i olan yaklaşık 237.8 milyon HYPE tokenını çekirdek katkı sağlayıcılara kademeli olarak serbest bırakan büyük bir token açılışına başlayacak. Bu, piyasa değerinin şu anki fiyatlarında yaklaşık 446 milyon dolara karşılık gelen aylık yaklaşık 9.9 milyon tokenın dolaşıma girmesi anlamına gelir. Bu büyüklükteki token açılışları, alıcıların varlıklarını likit sermayeye dönüştürmesi nedeniyle kalıcı satış baskısı yaratır, bu da protokol operasyonel olarak gelişse bile fiyatın yükselmesini sınırlayabilir.
Analistler, bu satış baskısının Hyperliquid'in ücret yakma mekanizmasıyla nasıl etkileşime gireceği konusunda farklı görüşlere sahiptir. İyimserler, protokolün güçlü gelir yaratımının - düzenli olarak ücret geliri açısından en iyi üç kripto varlık arasında yer alır - kilit açılışından kaynaklanan satışları telafi edecek önemli satın alma gücü sağlaması gerektiğini belirtiyor. Platform'un, yeni sürekli pazarlar başlatmak için önemli HYPE varlıkları stake etmeyi gerektirecek olan yaklaşan HIP-3 önerisi, token için bir "arz çukuru" işlevi görebilecek ek talep yaratabilir. Eleştirmenler, aylık 400 milyon doları aşan kilit açılım hacimlerinin, özellikle ticaret hacimleri azalırsa veya rekabet pazar payını aşındırırsa, sağlam geri alım programlarını yeneceğini savunuyorlar.
Aster'in Parlak Yükselişi: Binance Destekli Meydan Okuyucu
Hyperliquid'in hikayesi teknolojik mükemmellik yoluyla metodik pazar yakalama hikayesiyse, Aster'in yörüngesi patlayıcı büyüme ve yüksek profilli destek yoluyla bozulum anlamına gelir. Platform, 2024'ün sonlarında tamamlanan Astherus, çok varlıklı bir likidite protokolü ve merkeziyetsiz sürekli platform APX Finance birleşmesinden doğdu. Birleşik yapı, 31 Mart 2025'te Aster markası altında resmi olarak piyasaya sürüldü ve kademeli olarak benimsenmesi için mütevazı beklentiler vardı.
Devamı, sektör normlarını altüst etti. 17 Eylül 2025'teki Aster'in token oluşturma etkinliği, ilk 24 saatte fiyat artışını %1,500'den fazla artırarak tokenı kısa süreliğine 3.2 milyar dolarlık bir piyasa kapitalizasyonuna ve değerlemede tüm kripto paralar arasında 50. pozisyona çıkardı. Daha da önemlisi, platformun ticaret hacimleri, lansmanından sonra haftalar içinde sıfır seviyelerden 270 milyar doların üzerine çıktı. Eylül 2025'in sonlarına doğru, Aster, merkezi olmayan sürekli değişimlerde çoğunluk pazar payını ele geçirmişti ve 30 günlük sürekli ticaret hacminde 290 milyar dolar işleyerek bazı kısa vadeli metriklerde Hyperliquid'i geçmişti.
Bu olağanüstü benimsenmenin itici gücü açıktı: Changpeng Zhao'nun halk desteği. Tüm dünyada Binance kurucu ortağı olarak bilinen CZ, Eylül 2025'te sosyal medyada Aster'i desteklediğini belirtti ve açıkça rakipleri ile olumlu karşılaştırmalarda bulundu. Bu destek, CZ'nin kripto dünyasında en etkili figür olarak konumu ve Binance'in sektörün en büyük borsası olarak pozisyonu nedeniyle büyük ağırlık taşıyordu. Günler içinde, Aster'in toplam değer kilidi kısa süreliğine 2 milyar dolara ulaştı ve daha sonra 655 milyon dolar civarına sabitlendi. Hem perakende tüccarlar hem de BitMEX kurucu ortağı Arthur Hayes gibi balinalar, Hyperliquid'den yeni platformu keşfetmek için sermaye kaydırırken ticaret hacmi artı.
Aster'in rekabetçi konumu birkaç ayırt edici özelliği vurgular. Hyperliquid'in özel blok zincirinin aksine, Aster, BNB Zincir, Solana, Ethereum ve Arbitrum gibi birçok ağda doğal olarak çalışır. Bu çok zincirli yaklaşım, bu ekosistemlerde zaten aktif olan tüccarlar için sürtünmeyi azaltır ve varlıkları yeni bir ağa köprülemenin gerekmediği anlamına gelir. Platform, belirli çiftlerde 1,001 kata kadar göz kamaştırıcı kaldıraç sunar - Hyperliquid'in 50 kat maksimumunu ve uygun tüccarlar için Binance'in 125 kat sınırını bile aşar. Bu tür aşırı kaldıraç dikkat çeker ve ticaret hacmi yaratır, ancak riskleri de artırır ve perakende tüccar koruması konusunda endişe duyanların eleştirilerini çekmiştir.
Platformun "Ticaret & Kazanç" modeli, kullanıcıların daimi ticaret için marj olarak getiri sağlayan varlıkları kullanmalarına izin verir, teorik olarak sermayenin çift amaçlı hizmet görmesini sağlar. Bu yenilik, tüccarların, borç verme protokollerinde stabilcoinler üzerindeki getiriyi kazanmak ile bu varlıkları ticaret marjı olarak dağıtmak arasında seçim yapmak zorunda olduğu yaygın bir verimlilik sorununu ele alır. Aster ayrıca, büyük sipariş sahiplerinin boyutu ve fiyatı piyasaya açıklamadan sipariş vermesine olanak tanıyan "Gizli Siparişler" gibi gizlilik özelliklerini vurgular - CZ'nin Haziran 2025'te merkezsiz değişimlerde karanlık havuz işlevselliği savunduğu bir ağrı noktasını adresler.
Aster'in kurumsal desteği CZ'nin onayının ötesine uzanır. Proje, Binance'in yatırım ve kuluçka kolu olan eski adıyla Binance Labs, YZi Labs'den destek aldı. Kesin finansal şartlar açıklanmamış olsa da, bu destek sadece sermaye sağlamakla kalmaz, aynı zamanda Binance'in pazar yapıcılar, ticaret firmaları ve kurumsal ortaklar ağına erişim de sağlar. Platformun Binance ile olan yakın bağları, ne kadar "merkezi olmayan" olduğu konusunda sorular ortaya çıkarır - fiyat akışları için Binance'in oracles'a olan bağımlılığı ve daha geniş BNB Zincir ekosistemiyle entegrasyonu belirgin bir gerilimdir.
Platformun tokenomik yapısı ve teşvik yapısı tartışmalı olmuştur. Aster, sezon bazlı birikirlik işlemleriyle token tahsislerine dönüştürmesi beklenecek agresif bir puan programı uygulamıştır. Eleştirmenler, bu tür programların kaçınılmaz olarak paralı sermaye çektiğini - yıkama ticareti veya diğer yapay hacim oluşumları yoluyla puanları toplayıp, ödüller vadelendikten sonra tokenları boşaltıp giden tüccarlar - iddia eder. Aster'in hacim-açık-pozisyon oranının, piyasanın köklü platformlarına kıyasla olağan üstü seviyelerde olması, bu endişelere inandırıcılık kazandırmaktadır.
Açık ilgi, toplam vadeli sözleşme değerini ölçer ve ham ticaret hacmine göre daha istikrarlı bir platform benimseme göstergesidir. Eylül 2025'in sonlarında Aster'in ticaret hacmi kısa süreliğine Hyperliquid'i aşsa da, açık ilgisi önemli ölçüde daha düşük kaldı. Bu farka, Aster'ın hacminin çoğunun kısa vadeli spekülatif yerleşimden ve teşvik çiftçilikten kaynaklandığını, kullanıcıların uzun vadeli pozisyonlar inşa etmekten ziyade gerçekleşen gün başına olduğu şekliyle sermaye taahhüdü göstermediğini düşündürmektedir.
Bazı analistler, Aster'in patlayıcı büyüme deseninde uyarı işaretleri tespit etmektedir. Platformun 30 günlük toplam kilitli değeri dramatik bir şekilde dalgalanmakta ve platformun manipülasyon karşıtı mekanizmalarına rağmen yıkama ticareti endişeleri sürmektedir. 2025 ortasında yapılacak token açılışı - arzın yaklaşık %11'ini serbest bırakacak - erken kullanıcıların bağlı kalıp kalmadığını veya fiyat artışından faydalanmak için pozisyonlarını kapatıp kapatmayacaklarını test edecektir. Piyasa gözlemcileri, parabolik başlangıç büyümesi yaşayan projelerin, teşvik programları olgunlaştıkça ve erken benimseyenler likidite aramaya başladıkça genellikle sert düzeltmelerle karşılaştığını belirtiyorlar.
Yine de Aster'i yalnızca gelip geçen bir fenomen olarak değerlendirmek erken olurdu. Platform, gizli emirler ve çok zincirli erişilebilirlik gibi alanlarda gerçek yenilik gösterdi. Tartışmalı olsa da, gelir metrikleri, tutulursa sürdürülebilir iş temellerine dönüşebilecek önemli ücret üretimini göstermektedir. CZ ve Binance ekosisteminden gelen destek, yüksek derecede rekabet edebilecek birkaç rakiple karşılaştırıldığında kaynaklar ve güvenilirlik sağlar. En önemlisi, Aster, Hyperliquid'in rekabete karşı savunmasızlığını açığa çıkardı - merkezi olmayan daimi pazarların kazanan-tüm-pazar alıcı modunda olmadığını kanıtlar.
Platformun yol haritası, kendi Layer-1 blok zincirini başlatmayı içeriyor, şu anda dahili test aşamasında, sıfır bilgilere dayalı kredi kullanarak özel sürekli ticaret için özel olarak tasarlanmıştır. Bu "Aster Zinciri", ticaret boyutlarını ve kar-zarar oranlarını maskeleyen, ancak denetlenebilirliği koruyan kurumsal düzeyde gizlilik sağlamak hedefindedir - bu, gizliliğe ihtiyaç duyan büyük tüccarları ve fonları kendine çekebilecek bir özelliktir ve bu başarıyla uygulanırsa, şeffaf alternatiflerden farklılaşabilir ve birçok geleneksel kurumun tamamen halka açık blok zincirlerini benimsemesini engelleyen uyum endişelerini ele alabilir.
Rekabetçi Manzara: İkililik Ötesinde
Uyuşmuş düzende bu metni çeviremediğimden dolayı özür dilerim.Content: MHyperliquid ve Aster başlıkları domine ederken, merkezi olmayan sürekli vadeli işlemler ekosistemi farklı stratejiler izleyen birçok platformu içeriyor. Bazıları kendilerini piyasa liderleriyle doğrudan rekabet eden pozisyonlarda konumlandırırken, diğerleri hizmet edilmemiş nişlere odaklanıyor veya yenilikçi mekanizmalarla denemeler yapıyor.
Lighter, alandaki en güvenilir üçüncü oyuncu olarak ortaya çıkmıştır. Andreessen Horowitz (a16z), Dragonfly Capital, Haun Ventures ve Lightspeed Venture Partners gibi önde gelen risk sermayesi firmaları tarafından desteklenen Lighter, Ocak 2025'te özel beta sürümünü başlattı ve yaz sonlarında genel ana ağa geçiş yaptı. Platform, Eylül 2025 sonunda yaklaşık 9 milyar dolarlık haftalık işlem hacmi işleyerek merkezi olmayan sürekli piyasa payının yaklaşık %16.8'ini elde etti.
Lighter'ın temel yeniliği, platformun merkezi limit emir defteri motorunun her hesaplamasını alt-5 milisaniye gecikmeyle ispat edebilmesini sağlayan kendi sıfır bilgi toplayıcı mimarisinde yatmaktadır. Bu yaklaşım, teorik olarak bir merkezi borsanın performansını Ethereum uzlaşmasının güvenlik garantileriyle sağlamaktadır - Hyperliquid'in bağımsız Katman-1’inden ve Aster'in çok zincirli dağıtımından farklı bir modeldir. Platform, farklılaştırılmış bir ücret yapısı aracılığıyla kurumsal trader'ları ve yüksek frekanslı ticaret firmalarını hedeflemektedir: ön yüze erişen perakende yerine sıfır ücret öderken, API ve algoritmik işlem akışları profesyonel kullanımı karlı hale getiren ücretlere tabi tutulmaktadır.
Genel ana ağa geçişten bu yana Lighter, etkileyici büyüme metrikleri sergilemiştir. Platform, günlük 2 milyar dolardan fazla işlem hacmine ulaşmış ve toplam kilitli değer, Mart başında 2.5 milyon dolardan Temmuz 2025'e kadar 340 milyon doları aşmıştır. Özel beta aşaması sırasında 56,000'den fazla kullanıcı çekmiş ve yaklaşık 188,000 benzersiz hesap ve 50,000 günlük aktif kullanıcı kaydedilmiştir. Platformun Kasım 2025'e kadar süren ve yaygın olarak bir token lansmanından önce olduğu düşünülen puan programı katılımı etkili bir şekilde teşvik etmiştir.
Yine de, Lighter'ın büyümesinin sürdürülebilirliği konusunda sorular var. İşlem hacminden açık pozisyona oranı yaklaşık 27'dir - Hyperliquid'in 0.76, Jupiter'in 2.44 veya dYdX'in 0.40'ından önemli ölçüde daha yüksektir. Analistler genellikle 5'in altındaki oranları sağlıklı olarak değerlendirirken, 10'un üzerindeki rakamlar önemli miktarda yıkama ticareti veya teşvikle yönlendirilmiş etkinliği belirtiyor olabilir. Bir analistin belirttiği gibi, Lighter'ın puan sistemi kullanıcıları çekmekte etkili ancak "platformun olumlu rakamlarına önemli katkı sağlıyor" olabilir. Platform, puan programlarının sona ermesinden ve token teşviklerinin ayrılmasından sonra kullanıcıların katılımını sürdürdüğünü göstermek zorundadır.
Ethereum üzerinde sürekli vadeli işlemler ticareti için özel olarak inşa edilen EdgeX adlı Katman-2 blockchain, başka bir önemli rakibi temsil etmektedir. Platform, Eylül 2025 sonunda yaklaşık 6.1 milyar dolarlık haftalık işlem hacmi işleyerek on-chain türev ticareti projeleri arasında dördüncü en büyük hale gelmiştir. EdgeX, adil ve şeffaflık odaklı bir farklılık sağlamakta, önden koşmayı önleyecek mekanizmalar kullanmakta ve tüm piyasa katılımcılarına bağlantı hızı veya coğrafi konum fark etmeksizin eşit muamele sağlamak üzere tasarlanmaktadır.
Solana'nın en büyük merkezi olmayan borsa toplayıcısı olan Jupiter Perpetuals, mevcut kullanıcı tabanını ve Solana'nın yüksek hızlı, düşük maliyetli altyapısını kullanarak anlamlı bir pazar payı elde etmiştir. Platform, Eylül 2025'te yaklaşık 21.5 milyar dolarlık sürekli işlem hacmi işleyerek merkezi olmayan perp platformları arasında beşinci sırada yer almaktadır. Jupiter, ana kripto paralar üzerinde 100x'e varan kaldıraç sunmakta ve kullanıcıların diğer ağlara köprü olmadan spot ticaret, getiri çiftçiliği ve perpetual'ler arasında sorunsuz geçiş yapmasına olanak sağlayan Solana'nın DeFi ekosistemiyle derin entegrasyondan faydalanmaktadır.
DIME, ORDER, REYA, APEX, AVNT, RHO, Ostium, Hibachi ve MKL dahil olmak üzere diğer platformlar önemli hacim çekmiş, birlikte haftalık milyarlarca işlem yapmıştır. Birçokları, hibrit otomatik piyasa yapıcı ve emir defteri modelleri kullanarak yenilikçi yaklaşımlar denemekte, bazıları belirli varlık sınıflarına odaklanmakta, bazıları ise belirli coğrafi pazarları veya dil topluluklarını hedeflemektedir.
Bu yaklaşımların çeşitliliği, merkezi olmayan sürekli vadeli işlemler pazarının deneysel aşamada kaldığı ve optimal mimari, kullanıcı deneyimi ve ekonomik modeller için birden fazla rekabetçi vizyonun bulunduğunu önermektedir. Bu platformların çoğalması, inovasyonu teşvik eden ve ücret sıkıştırmasını tetikleyen rekabet aracılığıyla trader'lara fayda sağlamaktadır. Ancak aynı zamanda likiditeyi parçalamaktadır - büyük bir emir gerçekleştirmek isteyen bir trader kabul edilebilir kayma elde etmek için birden fazla platform arasında yönlendirme yapabilir ve bu da merkezi borsaların yoğun likidite havuzları aracılığıyla kaçındığı karmaşıklığı eklemektedir.İçerik: ticaret çiftleri ve verimli tasfiye mekanizmaları, dalgalanma sırasında basamaklı başarısızlıklar riskini azaltır.
Hacim ve açık pozisyon unsurlarını birleştiren gelir üretimi, başka bir kritik ölçü sağlar. Platformlar, ticaret hacmine bağlı olarak ücret kazandığı için, hacmi yüksek olan platformlar, mütevazı açık pozisyonlarla bile önemli gelir elde edebilir. Ancak, sürdürülebilir gelir genellikle bir denge gerektirir - pozisyon taahhüdü olmadan saf hacim, merkezi rezervleri tüketen teşvik programlarına dayandığını gösterirken, minimal ticaretle yüksek açık pozisyon, kullanıcıların pozisyon tutup aktif olarak ticaret yapmadığını, ücret gelirini sınırladığını gösterir.
Analistler, platform yatırımlarını değerlendirirken veya rekabet konumlandırmasını değerlendirirken giderek daha fazla başlık hacminin ötesindeki metriklere vurgu yapıyor. Kullanıcı başına gelir, teşvikler yoluyla sermaye maliyeti elde etme, platform ücret geliri ile token piyasa değeri arasındaki ilişki ve ücret yakma veya dağıtım mekanizmalarının sürdürülebilirliği, sofistike analizlere dahil edilmektedir. Kısa vadeli büyüme metrikleri ile uzun vadeli sürdürülebilirlik arasındaki gerilim, platformların kalıcı liderler olarak hangi platformların ortaya çıkacağını belirleyecektir, hangilerinin ise ilk momentumları azaldıktan sonra kaybolacağını belirleyecektir.
Hyperliquid'in Genişlemesi: Bir Ekosistem İnşa Etme
Hyperliquid'in liderlik ekibi, yalnızca sürekli vadeli işlem ticaretine güvenmenin platformu rekabet ve piyasa risklerine maruz bıraktığını fark ettiğini gösterdi. 2025'in başlarında HyperEVM'nin lansmanı, platformun temel sürekli vadeli işlemler sunumunun ötesine geçen ilk büyük genişlemeyi temsil ederek, Hyperliquid'i daha geniş bir DeFi ekosistemini destekleyen bir Katman-1 blok zinciri haline getirdi.
HyperEVM'nin büyümesi beklentilerin ötesine geçti. Eylül 2025 itibarıyla, ağda yaklaşık 2 milyar dolarlık toplam değere sahip olan 100'ün üzerinde protokol barındırıyordu - bir yıldan eski olmayan bir blok zinciri için önemli bir rakam. Kinetiq gibi yerel uygulamalar, bir türev optimizasyon protokolü ve bir kredi platformu olan Hyperlend, Pendle, Morpho ve Phantom gibi köklü projelerin konuşlandırmalarının yanında dikkat çekti. Ekosistem, günlük uygulama gelirinde yaklaşık 3 milyon dolar üretir ve bu, sürekli vadeli işlemler ticaretinin ötesindeki genel blok zinciri faaliyetlerine anlamlı bir katkı sağlar.
Bu ekosistem genişlemesi, birden fazla stratejik amaca hizmet eder. Hyperliquid'i daha yapışkan hale getiren ağ etkileri yaratır - ağ üzerindeki birden fazla uygulamada sermaye yerleştiren kullanıcılar, yalnızca sürekli vadeli işlemler ticareti yapan kullanıcılardan daha yüksek geçiş maliyetleriyle karşılaşır. Gelir dalgalanması, piyasa koşulları ve rekabet dinamikleri ile önemli ölçüde değişebilen ticaret ücretlerine olan bağımlılığı azaltır. HyperEVM üzerinde inşa eden uygulama geliştiricileri, sürekli yeniliklerle Hyperliquid'in piyasa konumunu savunan bir koalisyon oluşturur.
Ethereum Sanal Makinesi uyumluluğunu koruma kararının stratejik olarak kritik olduğu ortaya çıktı. Ethereum'un baskın programlama ortamına aşina olan geliştiriciler, minimal kod değişiklikleriyle Hyperliquid'e dağıtım yapabilir, benimseme engellerini dramatik bir şekilde düşürür. Mevcut Ethereum araçları, kütüphaneleri ve altyapısı büyük ölçüde HyperEVM üzerinde işlev görür, bu da projelerin her şeyi sıfırdan inşa etmek yerine test edilmiş bileşenlerden yararlanmalarını sağlar. Bu uyumluluk, DeFi olgunlaştıkça zincirler arası bileşen uyumluluğunu da mümkün kılar ve potansiyel olarak Hyperliquid'in birden fazla ekosistemi birleştiren bir likidite merkezi olarak konumlanmasına olanak tanır.
Eylül 2025'te USDH'nin piyasaya sürülmesi, Hyperliquid'in bugüne kadarki en iddialı ekosistem genişlemesini temsil eder. ABD dolarına sabitlenmiş ve nakit ve kısa vadeli ABD Hazine menkul kıymetleri ile desteklenen bu yerel sabit para, Circle'ın USDC'si ve Tether'in USDT'sinin hakimiyetine doğrudan meydan okur - birlikte pazarın yüzde 90'ından fazlasını elinde tutan sabit paralar. USDC'de dolaşımdaki tüm para miktarının yüzde 7,5'ini temsil eden yaklaşık 5,6 ila 6 milyar dolar tutarında USDC mevduatına sahip olan Hyperliquid, kendi yerel sabit para birimini piyasaya sürerek hem ekonomik hem de stratejik zorunlulukları ele alır.
Ekonomik gerekçe basittir: USDC'nin rezervleri, tümü Circle'a ve Hyperliquid veya kullanıcılarına değil, Hazine getirilerinden önemli faiz geliri sağlar. Analist tahminleri, Hyperliquid'in USDC varlıklarının tamamen USDH'ye geçiş yapmasının, rezervler üzerinden yüzde 4 getiri varsayıldığında, yaklaşık yıllık 220 milyon dolarlık Hazine getirisi gelirini yakalayabileceğini göstermektedir. Önerilen model altında, bu gelirin yarısı HYPE token geri alımını finanse edecek ve gerçek bir talep yaratırken, diğer yarısı ise ekosistem büyüme girişimlerini, geliştirici hibelerini ve kullanıcı teşviklerini destekleyecektir.
Stratejik faydalar, gelir yakalamanın ötesine geçer. Bir yerel sabit para, dış ihraççılara bağımlılıktan kaynaklanan sistemik riski azaltır. Örneğin, Circle, kolluk kuvvetleri'nin talep ettiği belirli adreslerde USDC'yi dondurmaya istekli olduğunu göstermiştir, bu da merkezi olmayan platformlar için sansür riski endişeleri doğurur. Circle'ı hedef alan düzenleyici eylemler veya USDC'nin uyum politikalarındaki değişiklikler, platform sabit paraya aşırı derecede bağımlı kalırsa Hyperliquid'e yansıyabilir. USDH, sabit paraya olan maruziyeti çeşitlendirerek seçeneklilik ve direnç sağlar.
Yerli Piyasalar, Paxos, Ethena, Frax Finance, Agora ve diğerlerinin yer aldığı rekabetçi bir ihale sürecinin ardından USDH'yi ihraç etmek üzere seçildi ve yüzde 97 doğrulayıcı desteği ile kazandı. Ekibin getirdiği deneyim, bu zorlukları yönlendirmede önemli olacaktır: Kurucu ortak Max, daha önce sabit paralar ve sabit oranlı enstrümanlar üzerine odaklanan Liquity ve Barnbridge'de çalışmış, danışman Mary-Catherine Lader ise Uniswap Labs'ın Başkanı ve COO'su olarak hizmet vermiş ve BlackRock'un dijital varlık girişimlerini yönetmiştir.
USDH'nin rezerv yapısı çift yönlü bir yaklaşım kullanır: Stripe'nin Bridge platformu aracılığıyla Superstate tarafından yönetilen zincir dışı varlıklar ve zincir üstü rezervlerle yönetilir. Bu hibrit model güvenlik ve şeffaflık arasında denge kurar - rezervlerin büyük çoğunluğu için kurumsal düzeyde gözetim, kullanıcıların destekleme ile doğrulama yapmasına izin veren zincir üstünde görünürlük sağlar. Stabil para, Temmuz 2025'te yürürlüğe giren ve rezerv bileşimi, şeffaflığı ve geri dönüş mekanizmaları için düzenleyici standartlar getiren kapsamlı ABD stablecoin mevzuatı olan GENIUS Yasasına uygundur.
Erken benimseme metrikleri umut verici ancak aynı zamanda karşıdaki zorlukları da ortaya koyuyor. 24 Eylül 2025'teki lansmanlarının ardından 24 saat içinde, Native Markets 15 milyon doları aşan bir miktarda USDH üretti ve erken alım satımlar 2 milyon dolardan fazla hacim oluşturdu. USDH/USDC çiftinin ilk oturumlarda dolar sabitini 1.001'de koruduğu görüldü, bu stabilite gösterdi. Eylül sonu itibarıyla, toplam arz yaklaşık 2,38 milyon token'a ulaşırken piyasa değeri 2,37 milyon dolardı - bu, üstün ekonomik koşullara rağmen köklü stabil paraların yerine geçmenin zorluklarını vurgulayan mütevazı rakamlardır.
USDH için platform entegrasyon yol haritası birkaç önemli kilometre taşını içeriyor. Kısa vadeli planlar, USDH'yi spot piyasalarda bir teklif varlığı olarak sunmayı, HyperCore üzerinde doğrudan basımı sağlamayı ve sabit parayı teminat olarak kullanarak USDH teminatlı sürekli vadeli işlemleri potansiyel olarak tanıtmayı içerir. Uzun vadeli hedefler arasında, Hyperliquid'in ötesinde diğer zincirlere ve DeFi protokollerine USDH'nın kullanımını genişletmek, platforma özgü bir token olmaktan çıkarıp yaygın olarak kullanılan bir sabit para haline getirmek yer alıyor. Başarı, Hyperliquid'in stratejik konumunu ve gelir potansiyelini önemli ölçüde artırabilir.
Yaklaşan HIP-3 teklifi, başka bir önemli genişleme girişimini temsil ediyor. Bu yönetişim teklifi, yapımcıların yeni sürekli piyasalar başlatmalarına izin veren sınırsız piyasa yaratma mekanizmasını uygulayacaktır; bu, HYPE token'larının önemli miktarda - başlangıçta 1 milyon HYPE, mevcut fiyatlarla yaklaşık 45 ila 49 milyon dolar değerinde - stake etmelerini gerektirir. Piyasa yaratıcıları, piyasalarının yarattığı ücretlerin yüzde 50'sine kadar kazanabilir, böylece gerçek talep olan ticaret çiftlerini tanımlama ve başlatma için güçlü teşvikler yaratır.
HIP-3, aynı anda birden çok stratejik amaca hizmet eder. Prospektif piyasa yaratıcılarının önemli varlıkları elde etmeleri ve kilitlemeleri gerektiği için, HYPE token'larına olan talebi büyük ölçüde artırır, token kilitlerinin açılmasından kaynaklanan satış baskısını dengeleyebilecek bir "arz çukuru" işlevi görür. Her listeleme için çekirdek ekip onayı gerektirmeden yeni ticaret çiftlerinin eklenmesini hızlandırır, Hyperliquid'in hızlı bir şekilde varlık kapsamını genişletmesine ve ortaya çıkan trendleri yakalamasına olanak tanır. Hyperliquid, diğer yapımcıların işletmeler yaratabileceği altyapıya dönüşür, ekosistem büyümesini ve yeniliği teşvik eder.
Teklif aynı zamanda riskler taşır. İzin verilmeyen piyasa yaratım, platforma anlamsız hacim çekmeyen düşük kaliteli ticaret çiftleri ile dolabilir. Kötü projeler, bilgisiz tacirlerden kazanç sağlamak umuduyla aldatıcı piyasalar başlatabilir, Hyperliquid için itibar riskleri oluşturur. Yüksek HYPE stake gereksinimi, iyi finanse edilen bireyler ile sınırlı piyasa yaratımı yaparak, topluluk odaklı listelemeleri engelleyebilir. Başarısız piyasaları kaldırma, staking gereksinimlerini ayarlama ve ücret paylaşımlarını yönetme mekanizmaları - HIP-3'ün iddialı hedeflerine ulaşıp ulaşmayacağını veya yeni zorluklar getirip getirmeyeceğini belirleyecektir.
Bu genişleme çabaları, kolektif olarak Hyperliquid'in sürdürülebilir rekabet avantajının tek bir ürün kategorisinde mükemmeliyetten daha fazlasını gerektirdiğine olan bahsine işaret eder. Sürekli vadeli işlemler, spot ticaret, kredi, sabit paralar ve izin verilmiş piyasa yaratma gibi kapsamlı bir ekosistem inşa ederek, Hyperliquid, yalnızca ürün odaklı rakiplerin eşleşmekte zorlanacağı bir hendek yaratmayı hedefliyor. Bu stratejinin başarılı olup olmayacağı, karmaşık çalışma akışlarının birçoğunda icra edilmesine ve platformun itibarını kuran performans, güvenlik ve kullanıcı deneyimini korumaya bağlıdır.
Uyum, Yenilik ve Belirsizlik
Patlayıcı büyümen mekul olarak değerlendirmek için önemli bir kriter olan ücret gelirine oranla token'ın değeri yatırım analizi için bağlam sağlar. Hyperliquid, bu metrikte düzenli olarak en iyi üç kripto varlık arasında yer alarak güçlü ücret geliri elde etmektedir. Güncel piyasa kapitalizasyonu yaklaşık 12,6 milyar dolara ulaştı ve yoğun dönemlerde aylık ücret geliri milyonlarca dolara ulaştı, protokol bazı DeFi karşılaştırılamalarına kıyasla primli bir değerden işlem görüyor.
Türkçe Çeviri:
Merkezi olmayan sürekli borsalar, piyasayı kökten biçimde yeniden şekillendirebilecek gelişen düzenleyici çerçevelerin bir arka planına karşı faaliyet gösterir. Düzenleyiciler dünya genelinde, geleneksel türev denetimini yeni merkezi olmayan yapılara nasıl uygulayabilecekleri konusunda mücadele ederken, sektör merkeziyelliğin temel avantajlarını koruyarak uyumluluğa yönelik en uygun yaklaşımları tartışıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, sürekli vadeli işlemler tarihsel olarak düzenleyici bir gri alanda bulunmuştu. Geleneksel vadeli işlem sözleşmeleri, marj, takas ve raporlama kurallarını yöneten bir şekilde Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu (CFTC) tarafından düzenlenen Tanımlanan Sözleşme Pazarları'nda işlem görür. Sürekli işlemler, son kullanma tarihi eksiklikleri ve sürekli finansman oranı yerleşimleri nedeniyle mevcut çerçevelere uygun düşmedi. Bu belirsizlik, ABD'li trader'ların coğrafi kısıtlamaları aşmak için VPN kullanmaya istekli olduğu offshore borsalara, Binance, OKX ve Bybit gibi, çoğu sürekli alım satımı yönlendirdi.
Düzenleyici ortam 2025'te dramatik bir şekilde değişti. Nisan ayında CFTC, hem 24/7 türev ticareti hem de sürekli tarzda sözleşmeler hakkında yorum talepleri yayımlayarak bu ürünleri karada kabul etme yönünde bir açıklık işareti verdi. Temmuz ayına gelindiğinde, Coinbase Derivatives, CFTC'nin on günlük inceleme süresi bir itiraz olmadan geçtikten sonra, 21 Temmuz 2025'te alım satım için geçerli hale gelen, iki sürekli vadeli işlemi - BTC-PERP ve ETH-PERP - kendiliğinden sertifikalandırdı. Bu durum, bir CFTC düzenlemeli ABD borsasının ilk kez sürekli vadeli işlemler sunduğunu temsil ederek ulusal piyasa yapısı için dönüm noktası bir anı işaret etti.
Ürünler, offshore sürekli işlemlerden önemli şekillerde farklılık gösterir. Gerçekten sürekli olmayan beş yıllık son kullanma sürelerine sahiptirler, bu ayrım uzun zaman dilimi göz önüne alındığında semantik hale gelse de. Uluslararası olarak yaygın olan 100 kat veya daha yüksek kaldıraç yerine 10 kata kadar kaldıraç sunuyorlar, bu durum temkinli düzenleyici bir konumu yansıtır. En önemlisi, CFTC'nin denetimi altında düzenlenmiş bir platformda işlem görürler, bu da düzenlenmeyen offshore platformlarının eksik olduğu yasal netlik ve tüketici korumaları sağlar.
Eylül 2025'te, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ve CFTC, düzenleyici uyumlaştırma üzerine yargı yetkisi çakışmalarını ve iki kurum arasındaki çatışmaları ele alarak ortak bir yuvarlak masa toplantısı düzenledi. Her iki düzenleyici de merkezi olmayan finansal yenilikleri kolaylaştırmaya ilgi gösterdi ve yenilik muafiyetlerinin değerlendirilmesine isteklilik gösteren açıklamalarda bulundu, bu da sürekli sözleşmelerin DeFi protokolleri üzerinden eşten eşe alım satımı için izin verebilir. Bu işbirlikçi yaklaşım, 2023 ve 2024'ün büyük bölümünü karakterize eden rekabetçi düzenleyici ortamdan belirgin bir kopuşu işaret eder.
GENIUS Yasası'nın Temmuz 2025'te kabul edilmesi, stablecoin operasyonları için önemli bir netlik sağladı. Bu kapsamlı mevzuat, dolar destekli stablecoin'ler için rezerv kompozisyonu, şeffaflık gereksinimleri ve itfa garantileri gibi düzenleyici standartlar belirledi. Hyperliquid gibi platformların yerel stablecoin'ler başlatması için, GENIUS Yasası standartlarına uyum, yasal kesinlik sağlar ve kurumsal kullanıcılarla güven inşa eder. Yasanın varlığı da, kripto altyapısının geçici fenomenlerden ziyade kalıcı mali piyasa bileşenleri olarak daha geniş bir düzenleyici kabul gördüğünü işaret ediyor.
Avrupa, Kripto Varlıklar Tüzüğünde, kripto hizmet sağlayıcıları için türev teklifleri dahil kapsamlı kurallar oluşturarak daha açıklayıcı bir yaklaşım benimsedi. Avrupa kullanıcılarına hizmet veren borsalar, sürekli takaslar ve diğer kaldıraçlı ürünler sunmak için MiFID lisansları almak zorunda, bu da onları geleneksel finansal hizmetler denetimine tabi hale getiriyor. Bu, giriş engellerini artırır ancak kurumsal katılımı mümkün kılan bir açıklık sağlar. Bu pazara yasal olarak erişmek için çeşitli platformlar Avrupa lisanslarını almaya çalıştı.
Asya, yama gibi bir düzenleyici ortam sunar. Hong Kong, düzenlenmiş sürekli alım satımı mümkün kılan açık lisanslama çerçeveleriyle kripto yeniliklerini benimsemiştir. Singapur sıkı gerekliliklere sahiptir ancak uyumlu operatörler için yollar sağlar. Çin anakarası, kripto para alım satımına yönelik kapsamlı yasağını sürdürmektedir. Japonya, kayıt gerektirir ve perakende traderlara sunulan kaldıraçları sınırlar. Birleşik Arap Emirlikleri, Dubai'nin Sanal Varlıklar Düzenleme Kurumu yetki alanındaki serbest bölgelerde düşük sürtünmeli lisanslama yoluyla kendisini kripto dostu olarak konumlandırmıştır.
Merkezi olmayan platformlar, benzersiz düzenleyici zorluklarla karşı karşıyadır. Merkezi bir operatörün yokluğu, yargı yetkisi, uyum ve uygulama sorularını karmaşıklaştırır. Düzenleyici ihlallerden kim sorumlu - protokolü yöneten token sahipleri, ticareti kolaylaştıran likidite sağlayıcıları veya işlemleri gerçekleştiren bireysel kullanıcılar mı? Platformlar, merkezi kimlik doğrulamadan müşterini tanı prosedürlerini nasıl uygulayabilir? Perakende kullanıcılara birden fazla yargı yetkisinde kaldıraçlı ürünler sunan protokoller, farklı milli gerekliliklere nasıl uyum sağlayabilir?
Bazı platformlar, bu zorluklara agresif coğrafi sınırlamalar yoluyla yanıt vermiştir. Hyperliquid, ABD ve Kanada Ontario kullanıcılarını engeller, bu da en büyük potansiyel uygulama yetkisini ortadan kaldırırken aynı zamanda önemli bir pazar fırsatını da hariç tutar. dYdX gibi diğerleri, izin verilebilir erişimi düzenleyici uyumlulukla dengelemeye çalışarak isteğe bağlı KYC'yi uygulamaya koymuştur ve ek özellikler veya daha yüksek kaldıraç seviyelerini açar. Bu tür yeni platformlar, yasal bildirimleri ortaya çıkarmadan, kullanıcıların yaptırım taraması gibi gerekliliklerle uyumunu doğrulayan sıfır bilgi kanıt sistemlerini araştırmaktadır.
Düzenleyici uyum ile merkeziyelliğin temel değer önerileri arasındaki gerilim çözümlenmemiş durumda. Birçok trader, merkezi olmayan platformları özellikle KYC gerektirmedikleri, mahremiyeti korudukları ve yargı yetkisine bakılmaksızın erişimi mümkün kıldıkları için benimser. Kimlik doğrulama, coğrafi sınırlamalar veya düzenleyici raporlama getirmek bu yararları temelinden bozar. Ancak hiçbir uyum çerçevesi olmadan faaliyet göstermek, platformları uygulayıcı eylemlerine, kritik hizmet sağlayıcıların bankacılıktan çıkarılmasına ve kurumsal benimsemenin dışında kalmaya maruz bırakır.
Kurumsal katılım, belirli bir düzenleyici baskı noktası temsil eder. Geleneksel finansal kurumlar - hedge fonları, aile ofisleri ve muhtemelen eninde sonunda bankalar ve emeklilik fonları - önemli sermayeyi herhangi bir türev platformuna tahsis etmeden önce düzenleyici açıklığa ihtiyaç duyar. Bir platformda ticaretin iç uyum politikalarını ihlal etmeyeceğine, düzenleyici yaptırımları tetiklemeyeceğine veya yasal yükümlülüklere neden olmayacağına dair güvenceye ihtiyaçları vardır. Bu gereklilik doğası gereği daha düzenlenmiş, uyumlu platformlara yönlendirmektedir ve gerçekten izinsiz alternatiflerden uzaklaşmaktadır.
Sürekli sözleşmelerin menkul kıymetler mi yoksa emtialar mı olduğu sorusu büyük sonuçlar doğurur. Bitcoin ve Ethereum, bu varlıklar baz alınarak oluşturulan kalıcı vadeli işlemlerin CFTC denetimli platformlarda alım satım yapmasına imkan tanıyan gayri resmi bir düzenleyici kabulleri elde etti. Ancak, diğer yüzlerce kripto varlık düzenleyici belirsizlik içinde kalmaktadır ve SEC, çoğunun kayıtsız menkul kıymetler olduğunda ısrar etmektedir. Sürekli bir sözleşmenin dayandığı token bir menkul kıymet ise, türev zaten bir "menkul kıymet vadeli işlemi" olmalı (yani, sadece SEC düzenlemeli borsalar veya ortak SEC-CFTC düzenlemeli platformlarda alınıp satılabilir) - bu, çoklu varlıklı merkeziyetsiz platformları ciddi şekilde karmaşıklaştıran bir gereklilik olacaktır.
Önümüze bakıldığında, düzenleyici evrim, kapsamlı mevzuat yerine muhtemelen aşamalı adımlarla gerçekleşecektir. Pilot programlar, faaliyet yokluğu mektupları ve belirli kullanım durumları için muafiyetler, uyumlu yenilik için yollar sağlayabilir. Gözetim altında denemeye izin veren düzenleyici sandıkları, otoritelerin merkezi olmayan protokollerin teorik kaygılar yerine gerçek risklerini anlamalarına yardımcı olabilir. Finansal İstikrar Kurulu gibi kuruluşlar yoluyla uluslararası uyumlaşma, küresel platformlar için uyumun getirdiği yükü azaltarak, yargı yetkileri arasında yaklaşımların uyumlaşmasına yardımcı olabilir.
Düzenleyici belirsizlik, merkeziyetsiz ve merkezileştirilmiş platformlar için her iki biçimde de etkili olur. Merkezi borsalar, daha belirgin gereksinimlerle karşı karşıya kalır, ancak aynı zamanda doğrudan icra mekanizmalarına - düzenleyiciler, kurumsal kuruluşlara yaptırım uygulayabilir, varlıkları dondurabilir ve operasyonel değişiklikleri zorlayabilir. Merkeziyetsiz platformlar, daha büyük yasal belirsizlikle faaliyet gösterir, ancak belirgin icra hedeflerinden yoksundur ve fırsatlar ve riskler yaratır. Çerçeveler olgunlaştıkça, uyumluluğu, merkeziyetsizliğin yararlarını koruyarak başarılı bir şekilde yönetebilen platformlar, muhtemelen kripto altyapısına geleneksel finansmanın nihai geçişinden en büyük pazar payını kapacaklardır.
Token Ekonomisi ve Rekabetçi Dinamikler
Hyperliquid, Aster ve yükselen platformlar arasındaki yoğunlaşan rekabet, yalnızca her platformun yakaladığı ticaret hacimleri ötesinde, token pazarları ve protokol ekonomisi boyunca kazananlar ve kaybedenler yaratarak yankılanıyor. Bu ikincil etkileri anlamak, kripto piyasa yapısında devam eden daha geniş dönüşümü aydınlatır.
Hyperliquid'in HYPE token'ı, rekabetçi dinamikler değiştikçe önemli bir dalgalanma yaşadı. Ağustos 2025'te tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşan 51 dolar civarındayken, Aster'in yükselişi, Hyperliquid'in sürdürülebilir üstünlüğü hakkında sorular ortaya çıkarınca eylül ayı boyunca yüzde 20'den fazla değer kaybetti. Bu performans, Hyperliquid'in temel güçlü yönlerinin iyi finanse edilmiş rakiplerine karşı üstün gelebileceğine ilişkin yatırımcı belirsizliğini yansıtır.İçerik: büyük merkezi borsalara göre hacme göre normalize edildiğinde indirimli olarak. Boğalar, bu değerlemenin Hyperliquid'in büyüme potansiyelini ve ağ etkilerini yansıttığını savunurken, ayılar rekabet tehditlerine ve yaklaşan token kilit açmalarına rüzgarlar olarak işaret ediyor.
Kasım 2025 token kilit açma, HYPE'nin kısa vadeli görünümüne yönelik kritik engeli temsil ediyor. 24 ay boyunca aylık yaklaşık 446 milyon dolar değerinde token serbest bırakılması, ana katkı sağlayıcıların varlıklarını paraya çevirmesiyle kalıcı satış baskısı yaratır. Diğer projelerden alınan tarihsel emsaller, genellikle bu büyüklükteki token kilit açmalarının fiyatları düşürdüğünü öne sürüyor, ancak olağanüstü büyüme veya agresif geri alım programları tarafından telafi edilmedikçe. Hyperliquid'in önemli ücret yakma mekanizması, bir miktar karşı denge sağlayabilir ancak geri alımların kilit açmayla ilgili satışları absorbe edip edemeyeceği belirsizliğini koruyor.
Aster'in ASTER token'ı daha dramatik bir volatilite yaşadı. Token, 17 Eylül 2025'teki token üretim etkinliğini takiben 24 saat içinde yüzde 1,500'ün üzerinde yükseldi ve piyasa sermayesini kısa sürede 3.2 milyar dolara yaklaştırdı. Bu meteorksal yükseliş, CZ'nin desteğinden gelen gerçek coşkuyu, spekülatif çılgınlığı ve kullanıcıların gelecekteki token dağıtımlarını bekleyerek gerçekleştirdiği potansiyel airdrop çiftçiliğini yansıtıyordu. Eylül ayı sonlarında, ASTER zirvesinden önemli ölçüde geri çekilmişti ancak TGE seviyelerinin çok üzerinde kalmaya devam ediyordu, yaklaşık 1.57 dolardan işlem görüyor ve piyasa değeri yöntemine bağlı olarak 655 milyon dolardan 1 milyar dolara yaklaşıyordu.
Token'ın sürdürülebilirliği önemli soru işaretleriyle karşı karşıya. Gelir üretimi, mutlak terimlerle etkileyici olsa da tartışmalıdır - eleştirmenler bunun büyük kısmının teşvik odaklı yıkama ticaretinden ziyade organik faaliyetten kaynaklandığını savunuyorlar. Ekim 2025'te serbest bırakılacak arzın yüzde 11'lik kısmını içeren token kilit açma, erken destekleyicilerin bağlı kalıp kalmadığını veya ilk fırsatta çıkmayı tercih edip etmediğini test edecek. Hyperliquid'in ücret yakma mekanizmasına eşdeğer bir sistem olmadan, token, yönetim hakları ve spekülatif takdirin ötesinde net bir değer birikimine sahip değil, bu da uzun vadeli potansiyeli sınırlayabilir.
HYPE ve ASTER tokenları arasındaki rekabet, optimal token ekonomileri hakkındaki daha geniş tartışmaları temsil ediyor. Hyperliquid'in agresif ücret yakması, sahipleri için net değer birikimi yaratır - protokol gelir ürettikçe, dolaşımdan token'ları çıkarır ve teorik olarak kalan arzın değerini artırır. Bu mekanizma, protokol başarısını doğrudan token performansıyla hizalar, ancak kilit açma ve genel ticaret satışlarından kaynaklanan satış baskısını dengelemek için sürekli gelir üretilmesi gerekir.
Aster henüz karşılaştırılabilir token ekonomilerini uygulamamıştır; ancak gelecekteki yönetişim önerileri, protokol değerini token sahiplerine yönlendiren ücret paylaşımı, geri alımlar veya diğer mekanizmaları tanıtabilir. Platformun yönetişim modeli gelişim aşamasındadır ve optimal yapılanmalar hakkında topluluk içinde tartışmalar devam etmektedir. Bazıları, Aster'in öncelikli büyümeye odaklanması gerektiğini ve protokol gelirini likidite madenciliği, geliştirici hibeleri ve kullanıcı tabanını genişleten pazarlamaya ayırması gerektiğini savunurken, diğerleri net token faydası olmadan spekülatif heyecanın azalmasıyla ASTER'in değerini korumakta zorlanacağını ileri sürmektedir.
Daha geniş etkiler, bireysel token performansının ötesine geçerek merkeziyetsiz platformlar için sürdürülebilir iş modelleri konusundaki soruları kapsamaktadır. Geleneksel borsalar, ticaret ücretleriyle finanse edilen birikmiş karlar, temettüler veya geri alımlar yoluyla hissedarlara kar sağlar. Merkeziyetsiz protokoller, token sahiplerine yatırımlarını hak eden getiri elde etmeyen bir değer sunan veya operasyonel giderler ve büyüme girişimleri için hazinelerinde ücretleri biriktirmelidirler.
Kullanıcı çekmek için token teşviklerine ağır bağımlılık zorluklar yaratır. Süreli sermaye - sübvanse edilmiş ücret oranlarını ve çiftlik puanlarını izleyen ve ödüller azaldığında çıkan tüccarlar - etkileyici hacim metrikleri yaratır, ancak sınırlı sürdürülebilir benimseme sağlar. Platformlar, bu programları finanse etmek için önemli hazine rezervlerini yakabilirler, ancak kalıcı rekabet avantajları oluşturmazlar. Ancak bazı düzeyde teşvikler likiditeyi başlatmak ve yerleşik platformları lehine olan ağ etkilerini aşmak için gerekli görünmektedir.
Rekabet, daha geniş DeFi türevleri ekosistemini de etkilemiştir. Alternatif platformlar, tüccarların Hyperliquid ve Aster'in ötesinde çeşitlendirilmesiyle yenilenen ilgi ve sermaye akışlarını görmüştür. Jupiter, Lighter ve edgeX, kullanıcıların seçenekleri keşfederken son aylarda hacim artışları yaşamıştır. Bu parçalanma, tüccarlar için rekabet odaklı yenilik yoluyla fayda sağlar ancak kurumsal düzeyde ticaret için gereken likidite derinliğine ulaşmaya çalışan platformlar için meydan okur.
Likidite madenciliği programları, kullanıcıların likidite sağlarken token kazandıkları programlar olarak - tartışmalıdır. Savunucular, bu programların erken DeFi protokollerine milyarlarca likidite çekerek, sonunda kendini sürdüren büyümeyi teşvik ettiğini belirtirler. Eleştirmenler, likidite madenciliğinin sürdürülemez sermayeyi çektiğini ve sübvansiyonlar sona erdiğinde ayrıldığını, platformları tükenmiş hazineler ve azaltılmış likidite ile bıraktığını savunurlar. Kanıt, likidite madenciliğinin, güçlü bir ürün-pazar uyumuyla birleştirildiğinde en iyi şekilde çalıştığını - başlangıçta ödüllerle çekilen kullanıcılar, temel ürünün üstün değer sunduğunu düşündükleri için kalmaya devam edebileceğini gösteriyor.
Ücret yapıları da rekabet konumunu ortaya koyuyor. Hyperliquid'in sıfır gaz ücretleri ve rekabetçi yapıcı iadeleri, ticaret maliyetlerini merkezi borsalarla karşılaştırılabilir seviyelere düşürür. Aster'in çoklu zincir yaklaşımı, Solana ve BNB Zinciri gibi ağların düşük ücretlerinden yararlanır. Lighter, perakende tüccarlara sıfır ücret sunarken kurumsal kullanıcıları ücretlendirerek geniş katılımı teşvik etmeye çalışır fakat profesyonel aktiviteleri değerlendirebilir. Bu farklı yaklaşımlar, optimal fiyatlandırma hakkındaki değişen teorileri yansıtır: platformlar ücret gelirini en üst düzeye mi çıkarmalı, ölçeğe ulaşmasını sübvanse mi etmeli yoksa kullanıcı yetkinliğine göre fiyatlandırmayı mı uygulamalı?
Rekabet, sonunda daha düşük maliyetler, gelişmiş icra ve hızlandırılmış yenilik sağlamasıyla tüccarlar ve kullanıcılar için fayda sağlar. Kendilerini farklılaştırma yarışına giren platformlar, endüstri standartları haline gelen özellikleri tanıtır ve tüm rakipler arasında deneyim seviyesini yükseltir. Ücret sıkışıklığı, protokol operatörlerinden kullanıcılarına değer aktarır, ancak geliştirme, güvenlik ve altyapıyı finanse eden sürdürülebilir protokol gelirine duyulan ihtiyaçla dengelemelidir.
Yatırımcılar için rekabetçi dinamikler değerleme analizi karmaşık hale getirir. Pazar liderleri, ağ etkileri, kanıtlanmış icra ve sürdürülebilir rekabet avantajları nedeniyle prim değerlemeler komuta eder - ancak iyi finanse edilmiş meydan okuyucu risklerinden dolayı rahatsızdırlar. Yeni girenlerin patlayıcı büyüme potansiyeli, sırasıyla dalgalanma ve icra riski ile beraber gelir. Çoklu platformlara çeşitlendirme, sektörün büyümesine en uygun risk-düzeltilmiş maruz kalmayı sağlayabilir, oysa nihai kazananlara odaklanmış bah (başarıyla zamanlanırsa) üstün getiri sağlar.
Pratik Etkiler ve Fırsatlar
Bu rekabetçi ortamda aktif ticaret yapanlar için, merkeziyetsiz kalıcı platformların çoğalması hem fırsatları hem de karmaşıklıkları beraberinde getiriyor. Platformları değerlendirmeyi, verimsizliklerden yararlanmayı ve riskleri yönetmeyi öğrenme giderek daha sofistike hale geldi.
Likidite dağılımı doğrudan icra kalitesini etkiler. Yüksek likiditeye sahip bir piyasada 100,000 dolarlık bir emir veren bir tüccar, beklenen ve aslında gerçekleşen icra fiyatı arasındaki yüzde 0.02 ila 0.05'lik bir kayma - slipaj - ertebilirken, aynı emir parçalanmış veya ince bir piyasada yüzde 0.5 veya daha fazla kayma ile karşı karşıya kalabilir. Bu fark, birden fazla ticarette bileşikleşir ve aktif ticaret yapanlar için karlılığı önemli ölçüde etkileyebilir. Derin emir defterleri ve sıkı alış-satış spread'leri sunan platformlar, daha büyük işlemler için daha iyi icra sağlar ve daha yüksek ücretlere rağmen tercih edilir olabilirler.
Giderek artan sayıda sofistike tüccar, icrayı optimize etmek için çapraz platform stratejileri kullanıyorlar. Tüm faaliyetlerini tek bir borsada gerçekleştirmek yerine, birden fazla mekandaki fiyatları izlerler ve likidite, ücret ve hızın en iyi kombinasyonunu sunan yere emirlerini yönlendirirler. Bu "akıllı emir yönlendirme", geleneksel hisse senedi piyasalarında yaygın olan uygulamaları yansıtır ancak, geçici arbitraj fırsatlarını yakalamak için teknik bir sofistike ve genellikle algoritmik icra gerektirir.
Merkeziyetsiz platformlar arasında arbitraj, önemli bir ticaret stratejisi temsil eder. Likidite parçalanması, farklı finansman oranları ve geçici dengesizlikler nedeniyle fiyat farklılıkları düzenli olarak ortaya çıkar. Bir tüccar, bir platformda kalıcı bir sözleşme satın alırken başka birinde eşdeğer pozisyonu satarak fiyat farkını yakalayabilir. Fiyatlar yakınlaştıkça, her iki pozisyonu kapatırlar ve başlangıçtaki sapmadan kazanırlar. Bu faaliyet, mekanlar arasında fiyat tutarlılığını sağlayarak değerli bir piyasa işlevi sağlar, ancak sermaye, sofistike icra altyapısı ve dikkatli risk yönetimi gerektirir.
Finansman oranı arbitrajı, başka bir fırsat sunar. Kalıcı fiyatları spot piyasalara uyumlu tutan finansman oranları - uzun ve kısa pozisyonlar arasında periyodik ödemeler - platformlar arasında farklılık gösterir. Bir tüccar, negatif finansman oranlarına sahip platformlarda uzun pozisyonlar tutabilirken (kısa pozisyonlar uzunlara ödeme yapar) aynı anda pozitif finansman oranlarına sahip platformlarda kısa pozisyonlar tutarak (uzun pozisyonlar kısa pozisyonlara ödeme yapar) her iki taraftan da ödemeler toplayarak piyasa-nötr bir korumalı pozisyonu koruyabilir. Bu strateji, fiyat hareketlerinin finansman oranı gelirlerini aşan kayıplar yaratabileceğinden, hassas risk yönetimi ve izleme gerektirir.
Çiftlik puan programlarının ve airdrop'larının çoğalması, kullanıcıların yalnızca ticaret kârı için değil, beklenen token ödülleri için de etkinliklerini optimize ettikleri meta ticaret fırsatları yaratır. Sofistike çiftçiler, platform teşvik yapılarını, hangi faaliyetlerin uygulanan sermaye doları başına maksimum puan ürettiğini belirlemek için analiz eder.Zamanlaması işlemlerinin. Bu etkinlik hacim ölçümlerini şişirirken, aynı zamanda likidite sağlar ve kalıcı kullanıma dönüştürülürse platformlara fayda sağlayan erken benimsemeyi de teşvik eder.
Risk yönetimi, çoklu platform ortamında daha karmaşık hale gelir. Akıllı sözleşme zayıflıkları en ciddi riski temsil eder - bir platform istismara uğrarsa kullanıcılar, depozito yatırılan tüm fonlarını anında kaybedebilir ve sınırlı başvuru hakkı kalabilir. Merkezi olmayan platformlar genellikle işlemleri geri alamaz veya zararları telafi edemez, oysa bazı merkezi borsalar müşteri koruması için sigorta fonları sağlar. Tüccarlar, sermayeyi hangi platformda kullanacaklarına karar verirken her platformun güvenlik denetimi geçmişini, işletim süresini ve sicilini değerlendirmelidir.
Tasfiye mekanikleri, anlamlı sonuçlarla platformlar arasında değişiklik göstermektedir. Bazıları, sigorta fonları yetersiz kalırsa, karlı tüccarları iflas etmiş pozisyonlardan kaynaklanan gerçekleşmemiş zararları paylaşmaya zorlayan sosyal kayıp sistemlerini kullanır. Diğerleri, iflas etmiş hesapları karşılamak için karlı tüccarların pozisyonlarını kapatan otomatik kaldıracı azaltma sistemleri uygular. Merkezi borsalar bazen bu senaryoları önlemek için kendi sermayeleriyle devreye girer. Her platformun tasfiye prosedürlerini anlamak, tüccarların aşırı oynaklık sırasında karşılaşabilecekleri olumsuz sonuçların olasılığını - kuyruk riskini - değerlendirmelerine yardımcı olur.
Düzenleyici risk, yargı yetkisine bağlı olarak tüccarları farklı şekilde etkiler. Kısıtlayıcı kripto politikalarına sahip ülkelerdeki kullanıcılar, belirli platformlarda ticaret yaparken potansiyel yasal sonuçlarla karşılaşabilir. Merkezi olmayan platformların izinsiz doğası her ne kadar konumdan bağımsız erişim sağlasa da, tüccarlar yerel yasal gerekliliklerini anlamalıdır. Bazı platformlar, kullanıcılardan yasaklı ülkelerden gelmediklerini beyan etmelerini isteyen yumuşak kısıtlamalar uygular, bu da gerçek yükümlülük konusunda belirsizlik yaratır. Coğrafi blokları aşmak için VPN kullanımı, çoğu platformun hizmet şartlarını ihlal eder ve tespit edilirse hesap askıya alma riskini doğurur.
Çekim süreleri ve köprüleme maliyetleri pratik kaygılar temsil eder. Hyperliquid gibi kendi Layer-1 blok zincirlerine inşa edilmiş platformlar, varlıkları içeri ve dışarı köprülemeyi gerektirir, bu da zaman gecikmeleri ve ücretler getirir. Solana veya BNB Zinciri üzerinde çalışan Aster gibi çok zincirli platformlar daha hızlı ve daha ucuz para yatırma ve çekme işlemleri sağlar. Hızlı sermaye rotasyonu veya mekanlar arasında sık dengeleme gerektiren tüccarlar için, bu farklılıklar operasyonel verimliliği önemli ölçüde etkiler.
Kullanıcı arayüzü ve araç seti farklılıkları, iş akışı verimliliğini etkiler. Profesyonel tüccarlar genellikle gelişmiş grafik araçları, teknik göstergeler, algoritmik ticaret için API erişimi ve stop-loss'lar, take-profit'ler, trailing stop'lar ve zaman ağırlıklı ortalama fiyat emirleri gibi kapsamlı emir türlerine güvenirler. Platformlar işlev tamlığı açısından önemli ölçüde farklılık gösterir - bazıları merkezi borsaların sofistikasyonunu karşılarken, diğerleri yalnızca temel işlevsellik sunar. Tüccarlar, platform seçerken ücretler ve likidite gibi diğer dikkate alınacaklarla karşılaştırıldığında özellik setlerini dengelemelidir.
Mobil erişim, ticaretin daha küresel ve sürekli hale gelmesiyle giderek daha önemli hale geldi. İyi tasarlanmış mobil uygulamalara sahip platformlar, her yerden pozisyon izleme ve hızlı yürütme sağlar, oysa yalnızca web arayüzleri sunanlar esnekliği sınırlar. Mobil uygulamanın kalitesi - hız, güvenilirlik, masaüstü ile özellik eşitliği - sürekli piyasa erişimi gerektiren tüccarlar için kullanıcı deneyimini önemli ölçüde etkiler.
Perakende tüccarlar için, değerlendirmeler kurumsal kaygılardan biraz farklıdır. Daha düşük sermaye seviyeleri, toplam ücret maliyetlerinin önemli olmadığını ve yüzde etkilerinin daha önemli olduğunu gösterir - ücretlerden on baz puan tasarrufu, marjinal likidite iyileştirmelerinden daha fazla önem taşır. Kullanım kolaylığı ve eğitim kaynakları, yeni başlayanların karmaşıklığı gezinmesine yardımcı olur. Güvenlik ve platform istikrarı, perakende tüccarlar genellikle istismarlar veya arızalar nedeniyle kaybedilen fonları geri kazanma kaynaklarına sahip olmadığından en önemli hale gelir.
Kurumsal tüccarlar, farklı faktörleri önceliklendirir. Önemli kaymalar olmadan büyük siparişleri yürütmek için önemli likiditeye gereksinim duyarlar. Müşteri hizmetleri düzenlemeleri, karşı taraf risk yönetimi ve yasal uyumluluk, mekan seçimini ücret minimizasyonundan daha fazla belirler. API erişimi, ortak yerleşim fırsatları ve algoritmik yürütme yetenekleri, birçok kurum tarafından kullanılan yüksek frekanslı stratejileri sağlar. Düzenleyici netlik ve lisanslama genellikle belirleyici olur - kurumlar, uyumlu mekanlar için prim ücretleri ödeyebilirler, daha iyi ekonomik olanalar sunsa dahi tamamen düzenlenmemiş alternatifleri tercih etmeyebilirler.
Çoğu ciddi tüccar için pratik gerçeklik, birden fazla platformda hesaplar bulundurmayı gerektirir. Bu çeşitlendirme, herhangi bir tek platformda problem olması halinde risk koruması sağlar, platformlar arası arbitraj ve yürütme optimizasyonu sağlar ve ticaret fırsatlarına nerede ortaya çıkarlarsa ulaşma imkanı sunar. Bununla birlikte, sermaye parçalanması, kaldıraç verimliliğini azaltır, operasyonel karmaşıklığı artırır ve tüccarları birden çok akıllı sözleşme riskine maruz bırakır. Çeşitlendirme ile basitleştirme arasındaki doğru dengeyi bulmak devam eden bir zorluk temsil eder.
Piyasa Evrimi İçin Senaryolar
Merkezi olmayan sürekli vadeli işlemler ticaretinin geleceğini öngörmek, rekabetçi dinamikler, düzenleyici gelişmeler ve teknolojik evrim tarafından şekillenen birçok olası senaryoyu dikkate almayı gerektirir. Piyasaların nihai yapısı son derece belirsizliğini korurken, farklı sonuçları destekleyen güvenilir argümanlar aşağıda belirtilmiştir.
"Hyperliquid Sürekli Hakimiyet" Senaryosu
Bu senaryo, mevcut oyuncunun uygulama mükemmelliği ve ekosistem genişlemesi yoluyla piyasa liderliğini sürdürmesini hayal eder. Bu sonuçta Hyperliquid'in temel avantajları - kanıtlanmış güvenilirlik, en derin likidite, olgun araç seti ve güçlü topluluk - rekabet tehditlerini aşar. Aster'in başlangıçtaki yükselişi, teşvik programlarının olgunlaşması ve sahte ticaretin azalmasıyla sona erer, başlıkların altında çok daha düşük sürdürülebilir hacim ortaya çıkar. Lighter ve edgeX gibi yeni rakipler bazı nişlere ulaşmakta başarılı olur ancak Hyperliquid'in temel pozisyonunu tehdit edecek kapasiteye ulaşamaz.
Bu senaryoyu destekleyen faktörler arasında Hyperliquid'in önemli şekilde önde başlaması ve ağ etkileri sayılabilir. Platforma aşina olan tüccarlar, optimize edilmiş sistemlere sahip piyasa yapıcılar ve HyperEVM entegrasyonuna sahip protokoller hepsi geçiş maliyetleriyle karşı karşıyadır. Platformun agresif ücret yakma mekanizması ve genişleyen ekosistem, kendini güçlendiren avantajlar yaratır - daha fazla kullanıcı daha fazla gelir oluşturur, bu da daha fazla geri alım yapılırken daha fazla ekosistem büyümesini destekler ve daha fazla kullanıcı çeker. HIP-3'ün izinsiz pazar oluşturması, varlık kapsam genişlemesini hızlandırarak rakiplerin daha fazla ticaret çifti üzerinden ayrışmasını önleyebilir.
USDH'nin başarılı bir şekilde benimsenmesi, bu senaryoyu önemli ölçüde güçlendirebilir. Hyperliquid, USDC tabanının önemli bir kısmını yerel stabilcoine dönüştürdüğünde, ortaya çıkan gelir ve ekonomik faydalar, platformun sürekli gelişim ve agresif büyüme girişimlerini finanse edebilir. Stablecoin otonomluğundan kazanılan stratejik bağımsızlık, dış baskılara karşı savunmasızlığı azaltır. USDH getirisinden finanse edilen token geri alımlar, yaklaşan kilit açılışlarından kaynaklanan satış baskısını dengeleyebilir veya HYPE fiyatını sabit tutabilir veya artırabilir ve ek yatırım çekebilir.
"Aster Yükseliyor" Senaryosu
Bu senaryo, meydan okuyan oyuncunun Binance desteğini kullanarak en sonunda Hyperliquid'i aşmasını öngörür. Bu sonuçta, CZ'nin sürekli desteği ve YZi Labs'in kaynakları sürdürülebilir rekabet avantajı sağlar. Aster, kullanıcıların çok zincirli erişilebilirliği, gizlilik özellikleri ve aşırı kaldıraç seçenekleri takdir etmesiyle teşvik güdümlü büyümeden sürdürülebilir organik benimsemeye başarılı bir şekilde geçiş yapar. Planlanan Aster Chain lansmanı gizlilik vaatlerini yerine getirir ve gizli uygulama gerektiren kurumsal sermayeyi çeker. Token ekonomisi, Hyperliquid'in değer artışı mekanizmalarını karşılayacak veya aşacak şekilde evrilir.
Bu senaryo, Binance'in muazzam kaynakları ve ekosistemine dayalı olarak güvenilirlik kazanır. Borsa, dünya genelindeki en büyük ticaret hacimlerini komuta eder ve kriptodaki neredeyse her önemli piyasa yapan, ticaret firması ve kurumsal katılımcı ile ilişkiler sürdürür. Eğer Binance, Aster'in başarısını stratejik olarak önceliklendirirse - tercihli listeler, Binance kullanıcılarına çapraz tanıtım veya teknik entegrasyon yoluyla - bu avantajlar ezici olabilir. CZ'nin kriptodaki kişisel markası ve etkisi, rekabet eden platformlar üzerindeki kararına güvenen kullanıcıları çekebilir.
Aster'in çok zincirli mimarisi, kriptonun çoklu Layer-1 ve Layer-2 ağlarına dağıtılmasıyla birlikte giderek daha değerli hale gelebilir. Tüccarları varlıkları tek bir zincire köprülemesi yerine, Aster'in Solana, Ethereum, BNB Zinciri ve sonunda kendi zinciri üzerinde varlığı, kullanıcıların sermaye bulundurduğu her yerde buluşur. Bu esneklik, toplam piyasa faaliyeti ekosistemler arasında dağıtıldığında Hyperliquid'in likidite avantajlarını aşabilir.
"Çok Kutup Piyasası" Senaryosu
Bu senaryo, belirli bir platformun değil, farklı kullanım durumları, kullanıcı segmentleri ve coğrafi pazarlar arasında anlamlı paya sahip birkaç rakibin var olması durumunu hayal eder. Hyperliquid, şeffaflık ve kanıtlanmış güvenilirliği önceliklendiren ciddi tüccarlar ve DeFi yerlileri arasında güçlü bir konumunu korur. Aster, Binance ekosistemi ile entegrasyon, aşırı kaldıraç ve gizliliği arayan kullanıcılarla başarılı olur. Lighter, Ethereum yerleşimi ve sıfır bilgi mimarisi yoluyla kurumsal müşterileri çeker. Jupiter, spot ticaret ve DeFi ile entegre bir deneyimi tercih eden Solana kullanıcıları arasında başarısını sürdürür.
Bu sonuçta, piyasa parçalanması, farklı platformların farklı değer önerilerini optimize etmesiyle sürer. Bazı tüccarlar maksimum kaldıraç tercih ederken, diğerleri şeffaflığı, diğerleri ise kurumsal saklama tercihler. Düzenleyici parçalanma, bu bölünmeyi artırır - bazı yargı alanlarında uyumlu olan platformlar diğerlerinde engellenir ve coğrafi piyasa segmentasyonu yaratır. Bu mekanların köprülenmesi için çapraz platform altyapısı ortaya çıkar, potansiyel olarak borsalar arasında emirleri yönlendiren ve paylaşılan likidite sağlayan protokoller içerebilir.
Bu senaryo tüccarlara fayda sağlar çünkü sınırlı tekliflerde benzeri görülmemiş rekabet yaratır. Tüccarlar, anlık olarak sundukları en iyi oranları ve işlem maliyetlerini elde etmek için farklı platformları izleyebilir ve analiz edebilirler. İşlevselliklerdeki ve kullanıcı deneyimindeki farklılıklar, geniş bir kullanıcı tabanını çekerek sürekli yeniliği teşvik eder ve gelişen pazarlara adaptasyon sağlar.
Market segmentasyonu, kullanıcıların güvenli ve uygun bir şekilde ticaret yapmasını sağlamak için farklı platformlar arasında düzenlemelere ve yasal çerçevelere uyum sağlanmasını gerektirir. Bu durum, platformlar arası işbirliğini teşvik ederek iş ekosistemleri için sayısız fırsat sunar.
Sonuç olarak, kripto piyasası dinamiklerinin sürekli değişmesi, tüccarların çeşitli platformlar ve teknolojiler hakkında bilgi sahibi olmasını ve stratejilerini bu dinamizme göre uyarlamasını gerektirir.İçerik: rekabet odaklı yenilikçilik ve ücret sıkışması; ancak platformların sürdürülebilirlik için yeterli ölçeğe ulaşma zorlukları. Likidite parçalanması, tüm merkezlerde işlem maliyetlerini artırıyor. Küçük platformlar, sınırlı gelirden dolayı geliştirme ve güvenlik için fon bulmakta zorlanıyor. Düzenleyici uyumluluk, platformların birden fazla yargı bölgesinin gerekliliklerini yerine getirmesi gerektiği için daha zorlu hale geliyor. Zayıf rakiplerin başarısız olması veya satın alınması nedeniyle pazar konsolidasyonu sonunda gerçekleşebilir.
"Düzenleyici Yeniden Başlatma" senaryosu, hükümet müdahalesinin merkeziyetsiz türev piyasalarını temelden yeniden şekillendirmesini öngörüyor. Büyük yargı bölgeleri, mevcut merkeziyetsiz platform operasyonlarını olanaksız hale getiren katı gereklilikler uygulayabilir. Bunlar arasında zorunlu [KYC](Know Your Customer), kaldıraç sınırlamaları, coğrafi kısıtlamalar, protokol operatörleri için sermaye gereklilikleri veya yönetim tokenları için menkul kıymet kaydı olabilir. Uyum sağlayamayan platformlar, icra işlemleriyle karşı karşıya kalırken, uyumlu merkezler merkeziyetsizliğin faydalarını ortadan kaldıran maliyetli düzenleyici denetim altında faaliyet gösterir.
Bu senaryo, merkezi borsaları veya düzenlemeye uyumlu hibrit modelleri gerçekten merkeziyetsiz alternatiflere kıyasla dramatik bir şekilde tercih eder. Coinbase'in [CFTC](Commodity Futures Trading Commission)-düzenlemeli perpetuals ve diğer uyumlu teklifleri, gri düzenleyici alanlarda faaliyet gösteren platformlardan pay alır. Bazı mevcut platformlar, yasal olarak faaliyetlerine devam edebilmek için lisans almayı ve merkezi unsurları kabul etmeyi düşünebilir. Diğerleri kapatılabilir veya kullanıcıları sıkı düzenleyici rejimlerden engelleyerek izin veren yargı bölgelerine taşınabilir.
Alternatif olarak, olumlu düzenleyici gelişmeler benimsemeyi hızlandırabilir. CFTC ve SEC, uyumlu merkeziyetsiz perpetual ticaretine olanak tanıyan net kılavuzlar sağlarsa, kurumsal sermaye sektöre yığılabilir. Geleneksel finans firmaları rekabet eden platformlar başlatabilir veya merkeziyetsiz protokolleri operasyonlarına entegre edebilir. Bu yaygınlaşma, adreslenebilir pazarı dramatik bir şekilde genişletirken, büyük finansal kurumlar kendi avantajlarını kullanarak mevcut platformları emtia haline getirebilir.
"Teknolojik Bozulma" senaryosu, mevcut mimari yaklaşımları devre dışı bırakan çığır açıcı yenilikleri hayal ediyor. Yeni mutabakat mekanizmaları, mükemmel merkeziyetsizlikle merkezi borsa performansına ulaşabilir. Sıfır bilgi teknolojisi, güvenilir taraflar olmadan özel ticarete olanak tanıyabilir. Zincirler arası protokoller, tüm platformlarda likiditeyi şeffaf bir şekilde birleştirebilir. Yapay zeka, ticaret yürütümünü ve risk yönetimini insanın ötesinde optimize edebilir.
Bu senaryo altında, mevcut pazar liderleri, henüz yaygın olarak kullanılmayan teknolojilerden bozulma riskiyle karşı karşıya. Bozulmanın aldığı belirli form spekülatif kalıyor, ancak geçmişte kripto pazarlarının yeniliklerle ortaya çıktığında sık sık hızlı güç değişimleri yaşadığını gösteriyor. Platformlar, ilk hareket eden avantajları ve ağ etkileri üstün teknolojiyle bile aşılması zor olabilirken sürekli araştırma ve geliştirmeye yatırım yapmalıdır.
En olası sonuç muhtemelen birden fazla senaryonun unsurlarını içerir. Hyperliquid, önemli avantajları ve liderliği göz önüne alındığında, uygulama hataları olmadığı sürece güçlü pazar pozisyonunu muhtemelen koruyacaktır. Eğer gizlilik odaklı blockchain vaatlerini yerine getirirse, Aster muhtemelen anlamlı sürdürülebilir bir pay elde edecektir, fakat muhtemelen çoğunluk hakimiyeti elde edemez. Birkaç daha küçük rakip, belirli segmentlere hizmet eden nişler açacaktır. Düzenleyici gelişim operasyonları şekillendirecek ama muhtemelen ani baskılardan ziyade kademeli netleştirme yoluyla, her ne kadar yargı alanına özgü farklılıklar sürecek olsa da.
Rekabet nihayetinde, yenilikçiliği teşvik ederek, ücretleri sıkarak ve tüccarlar için seçenekleri genişleterek ekosisteme fayda sağlar. Merkezileşmenin mi yoksa merkeziyetsizliğin mi türev ticaretine daha iyi hizmet ettiği, pazar güçlerinin açığa çıkardığı tercih yoluyla yanıtlayacağı açık bir soru olmaya devam eder. Pazar yapısının istikrar kazanması yıllar alacak - yeni girişimlerin, iş modeli evriminin ve geleneksel bilgeliği yeniden yazan öngörülemeyen gelişmelerin sıkça yaşandığı bir dönem beklenmelidir.
Son Düşünceler
Hyperliquid ve Aster arasındaki merkeziyetsiz perpetual vadeli işlemler hakimiyeti için verilen mücadele, kripto pazar evriminin geniş gerilimlerini kapsar. Bu platformlar türev ticaretin nasıl işlev görmesi gerektiğine dair rakip vizyonları temsil eder: Hyperliquid'in ilk prensiplerden inşa edilen şeffaf, topluluğa ait altyapısı ile kriptonun en güçlü yerleşik oyuncusu tarafından desteklenen Aster'in pragmatik çok zincirli yaklaşımı.
Mevcut ölçümler belirsiz bir tablo çizer. Hyperliquid'in birkaç ay içinde işlem hacmi payının %45 ila %80 arasında azalması ancak %8 ila %38 arasında değişmesi, Aster'in haftalık 270 milyar dolardan fazla işlem gerçekleştirme artışı ile yer değiştirmesi. Ancak, Hyperliquid %62'lik bir açık pozisyon oranını korur - gerçek benimsemenin yapışkan, daha anlamlı göstergesi. Gelir üretimi, ekosistem gelişimi ve token ekonomisi Hyperliquid'in sürdürülebilirliğini destekler. Aster'in patlayıcı büyümesi, ya gerçek bir rakibin ilk aşamalarını ya da sübvansiyonlar sona erdiğinde tükenen sürdürülemez teşvik odaklı aktiviteyi temsil edebilir.
2022'de merkezi borsa hacminin %2'sinden 2025'te %20'nin üzerine çıkan daha geniş pazar dönüşümü, merkeziyetsiz alternatiflerin ürün-pazar uyumunu yakaladığını gösteriyor. Tüccarlar, zincir üzerinde şeffaflık, kendi kendine saklama ve sansür direnci sunan türev araçlarını giderek daha fazla kabul ediyor ve birçok durumda tercih ediyorlar, merkezi kardeşlerine kıyasla zaman zaman daha düşük uygulama performansı sergileseler de. Bu değişim, teknoloji olgunlaştıkça, düzenleyici çerçeveler netleştikçe ve kurumsal katılım genişledikçe muhtemelen hızlanacak.
Pazar gözlemcileri için izlemeye değer birkaç soru var. Hyperliquid'in ekosistem genişlemesi ve [stabilcoin](o Stablecoin) girişimi, rekabet baskısı artarsa büyümeyi sürdürebilmek için perpetual ticaretine olan bağımlılığını yeterince azaltabilir mi? Aster'in [Binance](o Binance) ile olan bağlantısı, düzenleyici denetim artarsa sürdürülebilir bir rekabet avantajı mı yoksa sorumluluk mu olacak? Lighter, edgeX ve diğer rakipler, ilk tarım coşkusunun ötesinde kalıcı pazar payı elde etmek için yeterli ayrışmayı geliştirebilir mi? Yaklaşan token kilit açılımları pazar duyarlılığı ve platform bağlılığı üzerinde nasıl bir etki yapacak?
Düzenleyici gelişmeler en çok etkili olabilir. CFTC ve SEC'in perpetual vadeli işlemlerle ilgili artan ilgisi, uyumlu operasyonlar için yollar sunarak kurumsal sermayeyi açığa çıkarabilir. Tersine, uyumsuz platformlara karşı agresif uygulama, pazar yapısını dramatik bir şekilde yeniden şekillendirebilir. Uluslararası düzenleyici koordinasyon veya parçalanma, küresel platformların yargı alanları arasında faaliyet gösterip gösteremeyeceğini veya bölgesel özel tekliflere mi bölünmesi gerektiğini belirleyecek.
Sonuçta, rekabet kripto ekosisteminin olgunlaşmasına fayda sağlar. Rekabet, uygulama teknolojisinde, kullanıcı deneyiminde, token ekonomisinde ve risk yönetiminde yenilikçiliği teşvik eder. Ücret sıkışması, tüccarlara ve kullanıcılara değer aktarır. Birden fazla geçerli platform, yedeklilik ve seçenek sunar. Merkezi borsa hakimiyetinden daha dağıtılmış bir manzaraya dönüşüm, merkeziyetsizliğin kuruluş ethosuyla daha iyi uyuşur, her ne kadar performans ve saflık arasındaki pratik ödünleşimler devam etse de.
Pazar, henüz evriminde erken bir aşamada. Kripto'da yıllardır var olan perpetual vadeli işlemler, yalnızca yakın zamanda merkezi borsa performansıyla eşleşen merkeziyetsiz uygulamalara ulaştı. Mevcut platformlar, yeni yaklaşımlar ve mimariler kullanan yeni rakiplerden sürekli rekabetle karşı karşıya kalacak. Bazı mevcut liderler kalıcı olacaktır, diğerleri geçici başarılardan sürdürülebilir iş modellerini ayıran pazar güçleriyle sönüp gider.
Tüccarlar, yatırımcılar ve inşaatçılar için dönüşüm, birden fazla vektörde fırsatlar yaratır: platform başarısına maruz kalma sağlayan protokol tokenları, piyasa yapma ve likidite sağlama, platformlar arası arbitraj ve tamamlayıcı altyapı inşa etme. Akıllı sözleşme açıkları, düzenleyici belirsizlik, piyasa oynaklığı ve iş modeli sürdürülebilirlik soruları gibi birçok risk bulunmaktadır. Başarılı bir navigasyon, karmaşık analiz, risk yönetimi ve manzara evrildikçe sürekli öğrenme gerektirir.
Merkeziyetsiz perpetual vadeli işlemlerin hakimiyeti için verilen savaş, bu on yılın geri kalanı için kripto pazar yapısını muhtemelen tanımlayacaktır. Hyperliquid liderliğini sürdürdüğünü mü, Aster agresif büyüme yoluyla mı üstleniyor veya yeni rakipler her ikisini de zorlamak için mı çıkacak, bu belirsizlik devam eder. Açık olan, merkeziyetsiz türevlerin geçici bir fenomen değil, kripto ticaretinin nasıl işlediğine dair kalıcı bir dönüşüm olduğudur - bu, yıllarca pazarları şekillendirmeye, sermaye çekmeye ve teknolojik olarak evrimleşmeye devam edecektir.