Gedecentraliseerde Wetenschap, vaak bekend als DeSci, vertegenwoordigt een van de meest veelbelovende kruispunten van blockchaintechnologie en wetenschappelijk onderzoek. Deze innovatieve benadering streeft naar democratisering van de wetenschap door gebruik te maken van Web3-capaciteiten om meer transparante, toegankelijke en samenwerkingsgerichte onderzoeksomgevingen te creëren.
Terwijl traditionele wetenschappelijke instellingen worstelen met financieringsongelijkheden, publicatiebarrières en toegankelijkheidsuitdagingen, biedt DeSci een paradigmaverschuiving die fundamenteel kan veranderen hoe wetenschappelijke kennis wordt gecreëerd en gedeeld.
Door middel van blockchaintechnologie en gedecentraliseerde bestuursmodellen streeft de beweging ernaar om de macht van gecentraliseerde autoriteiten te herverdelen naar bredere wetenschappelijke gemeenschappen, wat mogelijk de ontdekking en innovatie over disciplines heen kan versnellen.
Wat is DeSci
Gedecentraliseerde Wetenschap vertegenwoordigt een transformerende benadering van wetenschappelijk onderzoek en samenwerking, waarbij gebruik wordt gemaakt van blockchain en Web3-technologieën om traditionele wetenschappelijke paradigma's te herstructureren.
In de kern streeft DeSci ernaar om publieke infrastructuur te bouwen voor het financieren, creëren, beoordelen, erkennen, opslaan en verspreiden van wetenschappelijke kennis op een eerlijke en rechtvaardige manier met behulp van Web3-technologieën.
Deze beweging probeert de processen van wetenschappelijke ontdekking en kennisverspreiding te democratiseren, ze toegankelijker en transparanter te maken.
Volgens Binance, "streeft DeSci ernaar de toegang tot wetenschappelijke data te verbreden, transparantere peer-reviewprocessen te bevorderen en internationale samenwerking onder onderzoekers te stimuleren. Door blockchaintechnologie te benutten, kan DeSci de integriteit en onveranderlijkheid van wetenschappelijke gegevens waarborgen en tegelijkertijd toegangsdrempels elimineren." De Ethereum Foundation definieert het op dezelfde manier als een beweging die als doel heeft om een ecosysteem te creëren waarin wetenschappers worden gestimuleerd om hun onderzoek openlijk te delen en erkenning te krijgen voor hun werk terwijl iedereen gemakkelijk toegang heeft tot en kan bijdragen aan het onderzoek.
De technische basis van DeSci berust op verschillende belangrijke componenten. Blockchaintechnologie biedt veilige gegevensopslag, waardoor gedecentraliseerde grootboeken worden gecreëerd voor het registreren van transacties en gegevens op een verifieerbare en permanente manier. Dit zorgt ervoor dat experimentele data onveranderlijk en transparant blijven, wat vooral cruciaal is voor klinische proeven en milieu-analyses waar gegevensintegriteit van groot belang is.
Gedecentraliseerde Autonome Organisaties (DAO's) vormen een ander essentieel element van de DeSci-infrastructuur. Deze organisatorische structuren opereren volgens regels die zijn gecodeerd als slimme contracten, en democratiseren de governance van wetenschappelijke projecten door leden toe te staan te stemmen over onderzoeksrichtingen, financiële toewijzingen en publicatiebeslissingen zonder gecentraliseerde autoriteit.
DeSci opereert door gedecentraliseerde infrastructuur tot stand te brengen via blockchaintechnologie, die veilige gegevensdeling en opslag mogelijk maakt via gedistribueerde systemen. Onderzoekers leveren hun werk via dit kader, waarbij bijdragen onderworpen worden aan transparante peer-review en validatieprocessen.
Het systeem bevat prikkels en tokeneconomieën om actieve deelname te stimuleren, terwijl het open toegang bevordert om vrij delen van onderzoeksresultaten en samenwerking te bevorderen.
Hoe heeft het vorm gekregen
Het ontstaan van Gedecentraliseerde Wetenschap is terug te voeren naar groeiende frustraties over de beperkingen van traditionele wetenschappelijke onderzoeksmodellen. Wetenschappers en onderzoeksgemeenschappen begonnen steeds meer problemen te herkennen, zoals beperkte toegang tot bevindingen, gebrek aan transparantie en trage verspreiding van kennis, die wetenschappelijke vooruitgang belemmerden. De introductie van blockchaintechnologie in 2008 bood een technische basis om wetenschappelijk onderzoek opnieuw voor te stellen door een gedecentraliseerde lens en oplossingen te bieden voor deze langdurige problemen.
De wereldwijde COVID-19 pandemie diende als katalysator voor de DeSci-beweging, waarbij bestaande inefficiënties in wetenschappelijk onderzoek en publicatieprocessen aan het licht werden gebracht. In deze kritieke periode herkenden de blockchain- en biotechnologiegemeenschappen een kans om financieringsongelijkheden aan te pakken en begonnen ze samen te werken om de fundamentele principes van DeSci te ontwikkelen. Deze convergentie van noodzaak en technologische capaciteit schiep vruchtbare grond voor innovatieve benaderingen van wetenschappelijk onderzoek.
Volgens experts in het veld heeft de DeSci-beweging niet één enkel oorsprongsverhaal, maar kwam het eerder voort uit diverse projecten die verschillende aspecten van wetenschappelijk onderzoek aanpakken. De ETHDenver 2022-conferentie markeerde een belangrijke mijlpaal voor de gemeenschap, waarbij pioniers en innovatoren in dit gebied samenkwamen om ideeën te delen en een meer samenhangende visie voor gedecentraliseerde wetenschap vast te stellen.
De vroege ontwikkeling van DeSci werd gedreven door wetenschappers die gefrustreerd waren door bureaucratie en verouderde tradities binnen gevestigde wetenschappelijke instellingen. Deze wetenschappers begonnen alternatieve benaderingen te bedenken waarbij gekwalificeerde onderzoekers toegang zouden kunnen krijgen tot financiering, studies zouden kunnen uitvoeren en eerlijke compensatie zouden ontvangen voor hun bijdragen zonder traditionele institutionele barrières te moeten navigeren. Deze grassroots-beweging kreeg geleidelijk aan momentum naarmate blockchaintechnologieën volwassen werden en steeds levensvatbaardere oplossingen boden voor langdurige problemen in wetenschappelijk onderzoek.
Waarom het nodig is
Het traditionele wetenschappelijke ecosysteem kampt met tal van uitdagingen die innovatie beperken en toegang tot kennis belasten. Een van de meest dringende problemen is de toewijzing van financiering, waarbij onderzoeksbeurzen vaak ongelijk worden verdeeld via gecentraliseerde instellingen, wat barrières creëert voor veel gekwalificeerde onderzoekers.
Dit systeem bevoordeelt vaak gevestigde onderzoekers bij prestigieuze instellingen en veronachtzaamt vernieuwende ideeën van minder verbonden wetenschappers, wat uiteindelijk de wetenschappelijke vooruitgang vertraagt en de diversiteit aan ideeën beperkt.
Toegankelijkheid vormt een andere belangrijke uitdaging in de moderne wetenschap. Wetenschappelijke kennis is vaak opgesloten achter dure betaalmuren, waarbij academische uitgevers buitensporige kosten vragen voor toegang tot onderzoeksbevindingen. Zoals opgemerkt in één bron: "het huren van een onderzoeksartikel voor 48 uur kan meer dan $30 kosten".
Dit beperkt de informatieflow en weerhoudt veel onderzoekers, met name die in ontwikkelingslanden of minder fiscaal goed bedeelde instellingen, ervan om cruciale kennis te verkrijgen die nodig is om hun werk vooruit te helpen.
Het peer-reviewproces, hoewel essentieel voor kwaliteitscontrole, is steeds inefficiënter en tijdrovender geworden. Onderzoekers worden vaak geconfronteerd met lange publicatievertragingen, met beoordelaars die zonder vergoeding werken en beperkte transparantie in het evaluatieproces.
Dit creëert knelpunten in de kennisverspreiding en kan ervoor zorgen dat belangrijke wetenschappelijke doorbraken de bredere gemeenschap pas veel later bereiken.
Misschien nog zorgwekkender is de realiteit dat veel wetenschappers nu meer tijd besteden aan het aanvragen van subsidies dan aan daadwerkelijke onderzoeksactiviteiten. De bureaucratische processen bij het veiligstellen van financiering putten waardevolle middelen en intellectuele energie uit die anders gericht zouden kunnen zijn op wetenschappelijke ontdekking. Deze misalignering van prikkels creëert een systeem waarin administratieve vaardigheden soms boven wetenschappelijke creativiteit en innovatie prijk staan.
DeSci adresseren deze uitdagingen door alternatieve modellen voor financiering, publicatie en samenwerking te creëren. Via blockchain-gebaseerde mechanismen faciliteert het directe financieringsrelaties tussen onderzoekers en supporters, waarbij traditionele poortwachters worden omzeild.
De beweging bevordert transparantie en verantwoordingsplicht in het onderzoeksproces door gebruik te maken van blockchaintechnologieen voor het creëren van onveranderlijke en openbaar toegankelijke verslagen van onderzoeksactiviteiten. Bovendien moedigt DeSci samenwerking aan onder onderzoekers van verschillende disciplines en instellingen via gedecentraliseerde netwerken, waardoor innovatie wordt gestimuleerd en wetenschappelijke vooruitgang versneld.
Meest prominente projecten
Het DeSci-ecosysteem heeft de opkomst gezien van verschillende baanbrekende projecten die de praktische toepassingen van blockchaintechnologie in wetenschappelijk onderzoek aantonen.
Molecule springt eruit als een belangrijke speler in deze ruimte, door de ontwikkeling van een gedecentraliseerd biotech-protocol dat een Web3-marktplaats creëert voor intellectueel eigendom dat verband houdt met onderzoek. Dit innovatieve platform verbindt academici en biotechnologiebedrijven met financieringsbronnen, terwijl het gemeenschappen van patiënten, onderzoekers en investeerders in staat stelt om onderzoek-gerelateerde IP te beheren en te bezitten.
De kern van de aanpak van Molecule is de IP-NFT (intellectual property non-fungible token), een hybride juridisch-slim contract-primitief dat eigendomsrechten, gegevens toegang en economieën rondom onderzoeksprojecten verenigt in cryptografische tokens op Ethereum.
Dit stelt onderzoekers in staat om fondsen te werven zonder patenten na te streven of startups op te richten in vroege stadia, waardoor een snellere overgang van ontdekking naar toepassing mogelijk wordt.
VitaDAO vertegenwoordigt een ander significant initiatief binnen het DeSci-landschap, met specifieke focus op research gericht op levensduurverlenging.
Deze gedecentraliseerde autonome organisatie stelt tokenhouders in staat te stemmen over toewijzingen van financiering voor onderzoeksprojecten die gericht zijn op het verlengen van de menselijke levensduur en gezondheid. Onderzoekers dienen voorstellen in bij de DAO, en de gemeenschap beslist gezamenlijk welke projecten ondersteund worden, waardoor een direct democratisch proces voor wetenschappelijke financiering ontstaat.
LabDAO is een belangrijke infrastructuurproject dat gedecentraliseerde laboratoriummogelijkheden voor de wetenschappelijke gemeenschap creëert.
Opgericht door Niklas Rindtorff, streeft LabDAO ernaar onderzoekers toegang te bieden tot laboratoriumbronnen en -apparatuur via gedecentraliseerde mechanismen, waarmee barrières voor experimentele wetenschap worden verlaagd.
Deze benadering democratiseert de toegang tot wetenschappelijke instrumenten en infrastructuur, waardoor onderzoekers van verschillende achtergronden experimenten kunnen uitvoeren zonder institutionele banden of uitgebreide investeringen.
Content:
Opgericht door Alok Tayi, richt zich op het toepassen van gedecentraliseerde principes op biomedisch onderzoek en medicijnontwikkeling. Het bedrijf werkt aan het creëren van efficiëntere paden voor het behandelen van zeldzame ziekten door gemeenschapsfinanciering en samenwerkingsmodellen mogelijk gemaakt door blockchain-technologie te benutten. Deze benadering is erop gericht aandoeningen aan te pakken die mogelijk over het hoofd worden gezien door traditioneel farmaceutisch onderzoek vanwege beperkte marktprikkels.
AntidoteDAO voltooit de lijst van belangrijke DeSci-initiatieven, gericht op het aanpakken van uitdagingen op het gebied van volksgezondheid via gedecentraliseerde benaderingen.
Deze projecten tonen gezamenlijk de breedte aan toepassingen voor gedecentraliseerde wetenschap aan, van financieringsmechanismen tot laboratoriuminfrastructuur en samenwerkingsonderzoekskaders, allemaal gericht op het wegnemen van barrières en het versnellen van wetenschappelijke ontdekkingen.
De Toekomst van DeSci
De vooruitzichten voor Decentralized Science in 2024 en daarna worden gekenmerkt door voorzichtige optimisme, getemperd door erkenning van aanzienlijke uitdagingen die vóór ons liggen. Industrie-experts verwachten een aanhoudende groei in de sector, met bijzonder potentieel voor gedecentraliseerde inspanningen om open-source wetenschappelijke projecten te financieren.
De integratie van DeSci met opkomende technologieën zoals kunstmatige intelligentie biedt vooral veelbelovende kansen, met name bij het ontwikkelen van gedecentraliseerde machine learning-modellen die de toegang tot computationele bronnen voor wetenschappelijke analyse zouden kunnen democratiseren.
Opvallend is dat ongeveer 50% van de gevolgde DeSci-projecten slechts in het afgelopen jaar is gebouwd, wat wijst op een snelle versnelling in deze ruimte.
Dit groeipad suggereert toenemende erkenning van het potentieel van blockchain om fundamentele problemen in wetenschappelijk onderzoek aan te pakken. Zoals een bron aangeeft, "Tokenverkopen en DAOs zijn gebouwd om te revolutioneren hoe we onderzoek doen, en er is voldoende interesse in levensduur, behandelingen voor zeldzame ziekten en ruimteverkenning alleen al om ontwikkeling in deze sector te stimuleren". Deze gebieden vertegenwoordigen velden waar traditionele financieringsmechanismen vaak inadequaat zijn gebleken, wat natuurlijke kansen creëert voor gedecentraliseerde benaderingen.
Ondanks deze veelbelovende vooruitzichten blijft DeSci een experiment in ontwikkeling dat zijn inflectiepunt nog moet bereiken. Het ecosysteem staat voor verschillende substantiële uitdagingen die moeten worden aangepakt voor brede adoptie.
Dit omvat technologische complexiteiten die toegangsdrempels kunnen creëren voor niet-technische onderzoekers, beperkte adoptie binnen traditionele wetenschappelijke instellingen, aanhoudende geloofwaardigheidskwesties onder gevestigde wetenschappelijke gemeenschappen en aanzienlijke juridische onzekerheden met betrekking tot intellectuele eigendomsrechten en naleving van regelgeving.
Het optimistische scenario voor DeSci voorziet dat het "de nieuwe GitHub van de wetenschap" wordt, fundamenteel transformerend hoe onderzoek wordt gefinancierd, uitgevoerd en gedeeld. Deze visie stelt zich een toekomst voor waarin de productie van wetenschappelijke kennis eerlijker, transparanter en efficiënter wordt door op blockchain gebaseerde mechanismen. Door gebruik te maken van gedecentraliseerde financieringsmodellen zou DeSci mogelijk middelen kunnen kanaliseren naar verwaarloosde onderzoeksgebieden en een meer directe deelname van belanghebbenden, inclusief patiënten en milieuactivisten, kunnen mogelijk maken.
Om deze visie te realiseren, moet de DeSci-gemeenschap zich richten op het bouwen van toegankelijke tools die voldoen aan de reële behoeften van werkende wetenschappers, geloofwaardigheid vestigen door succesvolle demonstraties en oplossingen ontwikkelen voor de huidige technologische beperkingen.
Naarmate de blockchaintechnologie blijft rijpen en het institutionele bewustzijn van gedecentraliseerde benaderingen groeit, staat DeSci klaar om mogelijk wetenschappelijk onderzoek te transformeren van een voornamelijk instelling gedreven onderneming naar een meer open, samenwerkend ecosysteem dat diverse deelnemers betrekt in de zoektocht naar kennis.