Ethereum, veri örnekleme teknolojisini tanıtan ve katman-2 işlem hacmini dramatik biçimde artıran Fusaka yükseltmesinin 3 Aralık’ta başlatılmasının ardından 3.000 dolar eşiğini aştı.
Kripto para birimi, 3 Aralık’ta 21:49 UTC’de gerçekleşen yükseltme aktivasyonunun hemen öncesinde, 24 saat içinde yüzde 10’luk bir ralliyle 2 Aralık’ta 3.000 doların üzerine tırmandı.
Fusaka, Mayıs ayındaki Pectra yükseltmesinin ardından 2025’in ikinci büyük hard fork’u olarak öne çıkıyor.
Ağ yükseltmesi, doğrulayıcıların tam veri kümelerini indirmeden bilgileri doğrulamasına imkân tanıyan bir veri örnekleme protokolü olan PeerDAS’ı tanıtıyor. Bu mimari değişim, bant genişliği gereksinimlerini yüzde 85’e varan oranlarda azaltırken veri kapasitesinde potansiyel 8 kata kadar artışı mümkün kılıyor.
Ne Oldu?
Ethereum, 3 Aralık’ta 411.392’nci epokta Fusaka’yı etkinleştirerek, son kullanıcı odaklı özellikler yerine ölçekleme altyapısına odaklanan 12 Ethereum İyileştirme Önerisini devreye aldı. Yükseltmenin merkezinde, katman-2 ağlardan gelen blob verilerini düğümlerin nasıl işlediğini temelden değiştiren PeerDAS teknolojisini uygulayan EIP-7594 yer alıyor.
Yeni sistem altında doğrulayıcılar, tam veri yüklerini saklamak yerine verilerin rastgele bölümlerini örnekliyor. Bu yaklaşım, güvenlik garantilerini korurken düğüm operatörleri için kaynak gereksinimlerini ciddi biçimde düşürüyor.
Yükseltme, temel katmandaki standart işlemler için kapasiteyi genişleterek varsayılan blok gas limitini 45 milyondan 60 milyona çıkarıyor. EIP-7825 ise hizmet reddi saldırılarını önlemek için tekil işlemleri 16,7 milyon gas ile sınırlandırıyor.
Yalnızca Blob Parametresi içeren iki fork, veri kapasitesini kademeli olarak artırmak üzere planlandı. 9 Aralık’taki BPO1, blok başına blob hedeflerini 6’dan 10’a, maksimumları ise 9’dan 15’e yükseltiyor. 7 Ocak 2026’daki BPO2’de hedefler 14’e, maksimumlar 21’e çıkacak.
Yalnızca yapılandırma değişikliklerinden oluşan bu ayarlamalar, tam ağ hard fork’u gerektirmeden hızlı ölçekleme sağlamaya imkân tanıyor. Aşamalı yaklaşım, geliştiricilerin kapasite artışları arasında performansı izlemesine olanak veriyor.
EIP-7918, minimum blob ücretlerini yürütme gas maliyetlerine bağlıyor; böylece temel katman gas ücretleri yüksek kaldığında blob fiyatlarının neredeyse sıfıra düşmesinin önüne geçiliyor. Bu mekanizma, katman-2 operatörleri için daha öngörülebilir maliyet yapıları yaratıyor.
Ayrıca oku: Binance, Büyük Dubai Konferansı Sırasında Sahte YouTube Yayınlarına Karşı Uyardı
Neden Önemli?
Arbitrum, Optimism ve Base gibi katman-2 ağları, aylık 530 milyonun üzerinde işlemi işlerken kilitlenen toplam değer 39 milyar doları aşıyor. Bu rollup’lar, güvenlik ve veri erişilebilirliği için Ethereum’a dayanıyor ve işlem paketlerini blob formatında temel katmana gönderiyor.
Mevcut blob kapasitesi sık sık blok başına 9’luk tavana dayanıyor; bu durum rollup ücretlerini yukarı itiyor ve alternatif veri erişilebilirlik çözümlerine yönelik baskı yaratıyor. Fusaka, merkezîyetsizliği korurken önemli ölçüde daha yüksek işlem hacimlerini mümkün kılarak bu darboğazı gideriyor.
Analistler, yükseltmelerin zaman içinde katman-2 veri ücretlerini yüzde 40–60 oranında azaltabileceğini tahmin ediyor. Daha düşük maliyetler, yüksek işlem hacmi gerektiren merkeziyetsiz finans, oyun ve sosyal platform uygulamaları için tasarım alanını genişletiyor.
Yükseltme, yürütmenin katman-2 ağlarda, mutabakat ve güvenliğin ise Ethereum’da gerçekleştiği modüler ölçeklemeye geçişi temsil ediyor. Bu mimari, ev tipi doğrulayıcıları veri merkezi sınıfı donanıma zorlamadan milyarlarca kullanıcıyı desteklemeyi hedefliyor.
PeerDAS ayrıca gelecekteki blob kapasitesi artışlarının da önünü açıyor. Ethereum geliştiricileri, ilk artışlardan elde edilen verileri inceledikten sonra ek BPO fork’ları planlıyor; uzun vadeli hedefler, ekosistem büyümesini desteklemek için blok başına 128 blob’a kadar çıkmayı içeriyor.
Fiyat hareketi, daha geniş kripto para piyasasındaki güçlenmeyle aynı zamana denk geldi. Bitcoin 96.000 doların üzerinde işlem görürken, XRP, BNB ve Solana gibi başlıca altcoin’ler 24 saatlik dönemde çift haneli kazançlar kaydetti.
Ethereum vadeli işlem açık faizi 2 Aralık itibarıyla 3,02 milyar dolara yeniden yükselerek, trader’ların kaldıraçlı pozisyonlara geri döndüğüne işaret etti. Spot işlem hacmi ise 40 artışla 26,6 milyar dolara sıçrayarak yedi günlük ortalamanın üzerine çıktı.
Sırada bu var: Birleşik Krallık, Yeni Dijital Varlıklar Yasası ile Kriptoyu Resmen Mülk Olarak Tanıdı