Dünya genelinde önemli finans kuruluşları, ticaret sistemleri ve piyasa altyapılarını yükseltmek için kaynaklarını seferber ediyor. Sektör uzmanları, bugünün piyasa sağlayıcılarının artan karmaşıklık ve volatilite ile karşı karşıya olduğuna dikkat çekiyorlar, bu da “eski altyapıları acilen modernize etme ihtiyacını artırıyor” ve rekabetçi kalmaları için zorunluluk haline geliyor.
Ticaret Altyapısı Modernizasyonu Devam Ediyor
Birçok borsa ve banka, Deloitte'in 2024 öngörüsünde gözlemlediği gibi bir dönüm noktasında; “şu anda verdikleri stratejik kararlar, büyümeye veya hatta piyasa payını korumaya devam etmelerini belirleyebilir”. Pratikte, bu, ticareti daha hızlı, daha verimli ve daha dayanıklı hale getirmek için yeni teknolojiye büyük yatırımlar anlamına gelmiş durumda.
Bankalar, hem ön, hem de arka uç ticaret işlemlerinde yenilik yapıyor. Örneğin, 2025 başlarında HSBC, ticaret sonrası işlemlerini kolaylaştırmak için fintech firması Delta Capita ile çok yıllı bir ortaklık imzaladı. Bu anlaşma, HSBC'nin tezgah üstü türev işlemleri için yeni bir küresel teyit ve mutabakat hizmeti paketi sunacak. HSBC, altyapıyı Hizmet Olarak Model kullanarak ticaret teyitlerini otomatikleştirmeyi, uyumluluk kontrollerini (KYC kontrolleri gibi) ve mutabakatları optimize etmeyi hedefliyor. Bu tür bir yükseltme, piyasadaki oyuncuların eski sistemlerini (çoğu zaman birkaç on yıllık) bulut tabanlı ve dış kaynaklı çözümlerle değiştirerek maliyetleri düşürme ve güvenilirliği artırma eğilimlerini yansıtıyor.
Borsa operatörleri bile çekirdek sistemleri buluta taşıyor; Amazon Web Services, 2024 yılının ilk yarısında birçok borsa, takas merkezi ve depo işleri olarak AWS'de iş yüklerinin konumlandırıldığını bildirdi dönüşüm) çerçevesinde. Nasdaq CEO'su Adena Friedman, düşünülerek yapılan bir altyapı yükseltmesinin “birkaç yıllık büyümeyi sağlayabileceğini” söylerken, bu ön yatırımların önemli olduğuna dikkat çekti. Zorluklara rağmen mesaj net: modernize et ya da geri kal.
Blok Zinciri ve Dijital Varlıklar Finans Dünyasında Ana Akıma Dönüşüyor
Genel altyapı yükseltmeleriyle el ele giden süreçte, birçok öncü banka ve borsa, ticareti ve mutabakatı yeniden inşa etmek için blok zinciri ve dijital varlıklara yöneliyor. Bundan sadece birkaç yıl önce deneysel pilot projelerle başlamış olup, hızla çekirdek stratejinin bir parçası haline geliyor. Çeşitli ana akım finansal firmalar şimdi blok zinciri kullanmayı araştırıyorlar geleneksel varlıkların ticaretinde ve mutabakatında. HSBC, Deutsche Bank gibi büyük küresel bankalar – Avaloq'un müşteri listesinde yer alanlar gibi, yakın zamanda dijital varlık girişimlerini başlattılar.
Bazı bankalar dijital varlıkların tokenizasyonuna ve saklanmasına odaklanıyor. Varlıklar, örneğin, 2024 yılında müşterileri için token haline getirilmiş menkul kıymetleri (bono gibi) saklamak için yeni bir dijital varlık saklama platformu sunmaya başladı ve "Orion" blok zinciri platformunu dijital bonolar ihraç etmek için tamamlıyor. HSBC'nin menkul kıymetler hizmetlerinin inovasyon şefi, bu pazarın gelişmesiyle birlikte emanet ve fon yönetimi hizmetlerine artan talep olduğunu belirtti.
Benzer şekilde, Deutsche Bank, İsviçreli kripto firması Taurus ile ortaklık kurarak kurumsal müşterilere kripto ve token haline getirilmiş varlık saklama hizmeti sunacak – Almanya'nın dev bankasının ilk kez müşterileri adına kripto para saklayacağı bir adım. Deutsche Bank, dikkatli bir şekilde ilerlerken (gerçek kripto ticareti hala kapsamda değil), menkul kıymetler hizmetlerinden sorumlu Paul Maley, dijital varlık alanının “trilyonlarca dolarlık varlıkları kapsamasının beklendiğini” ve yatırımcılar ve şirketler için bir öncelik olacağını vurguladı.
Deutsche Bank ayrıca “tüm dijital varlık ekosisteminde” müşterilerine destek sağlamak için odaklandıklarını, sadece kripto spekülasyonuna yönelik olmadıklarını belirtti.
Borsa alanları bile blok zinciri teknolojisini benimsemekte. JPMorgan JPMorgan'dan yenilik alanının ön saflarında olanlar genellikle yıllardır özel bir blok zinciri ağı kullanarak bankalar arası işlemler gerçekleştirmekte, yaklaşık 1,5 trilyon dolardan fazla ticaret gerçekleştirildi. 2024 sonunda, JPMorgan bu platformu Onyx'den "Kinexys" olarak yeniden markalasın, birden fazla para birimi için zincir içi döviz mutabakatına genişletirken.
Girişim başkanı Umar Farooq, ana amacın “farklı sistemleri ortadan kaldırmak, daha fazla birlikte çalışabilirlik sağlamak ve bugünün finansal altyapısının sınırlamalarını azaltmak” olduğunu açıkladı.
Avrupa'da, Societe Generale'nin Forge birimi dijital bonoları ve hatta euro bağlı bir stablecoin blok zincirinde ihraç etti, Londra Borsa Grubu ise geleneksel varlıklar için blok zinciri tabanlı bir pazar geliştiriyor. Ortak nokta: bankalar ve borsalar, dağıtık defter teknolojisini anlık, güvenli mutabakat ve piyasalarda yeni verimlilikler elde etmek için bir fırsat olarak görüyorlar. Reuters'in bir raporunun belirttiği gibi, çoğul bankalar (Standard Chartered, BNY Mellon, SocGen gibi) şimdi kripto saklama hizmeti sunuyor ve blok zincirinin ana akım finans dünyasında potansiyelini açıkça tartışıyorlar. Eskiden kripto startuplarının alanı olan şey, artık bankacılığın tanıdık isimleri tarafından yönetiliyor.
Yapay Zeka Ticaret Katında
Ticaret katlarında yayılan bir diğer teknoloji dalgası: yapay zeka. Son bir yılda, dünyanın önde gelen yatırım bankaları, tüccarlarından bankacılarına kadar çalışanlarına yapay zeka araçlarını agresif bir şekilde sunuyor. Örneğin Goldman Sachs, yeni AI asistanını tanıttı: önceden oluşturulmuş bir AI asistanı ve “başka bir çalışanla konuşmaya benziyor” olarak nitelendiriyor.
Asistan - ileri dil modelleriyle inşa edilmiş - şu anda yaklaşık 10.000 Goldman çalışanına sunuldu ve firma genelinde genişleyecek, araştırmayı özetlemekten kod yazmaya kadar çeşitli görevlerde yardım edecek.
Goldman'ın CIO'su Marco Argenti'ye göre, sistem zamanla firma süreçlerini öğrenecek ve daha otonom görevlerde bulunacak, talep edilmesi durumunda mevcut süper zeki bir meslektaş gibi hareket edecek.
Bu eğilim sadece bir bankayla sınırlı değil. Dünyanın en büyük üç yatırım bankası (Goldman, Morgan Stanley ve JPMorgan) çalışanlarına generatif yapay zeka araçlarını “agresif” bir şekilde tanıttı. Morgan Stanley, örneğin, finansal danışmanlara bilgi almak için GPT-4 destekli bir asistan kullanıyor ve JPMorgan, risk yönetimi ve ticaret stratejisi kavrayışları için AI'ye yatırım yapıyor.
Borsa ve takas odaları da piyasa gözetimi (sahte ticaret paternlerini tespit etmek için) ve ticaret algoritmalarını optimize etmek için yapay zeka çözümleri araştırıyor. Cazip nokta açık: yapay zeka, hiçbir insan daha hızlı pazar verisi, haberler ve tarihsel paternleri sindirebilir, potansiyel olarak tüccarlara karar alma konusunda avantaj sağlaması ve operasyonel çalışanlara rutin iş akışlarını otomatikleştirmesi olasılığı var. Ticaret katlarında, yapay zekaya dayalı analitik artık ticaret hayata geçirimi hassaslaştırmak ve karmaşık portföyleri gerçek zamanlı yönetmek için yardımcı oluyor. Arka ofiste, makine öğrenme modelleri, hangi işlemlerin hata verebileceğini tahmin edip istisna yönetimini otomatikleştirerek mutabakat ve takası düzenliyor.
Henüz erken aşamalarda olsa da, kültürel değişim başlamış durumda - finans, insan yeteneklerini artırmak için yapay zekayı benimsemekte. Bir yorumcunun dediği gibi, yeni altın arayışı “yapay zeka destekli finans” ve kimse geride kalmak istemiyor. Piyasalar için olası sonuç, öngörü algoritmalarının yönettiği ticaret stratejileri ve belki de arttırılmış verimlilik olabilir. Ancak, aynı zamanda altyapı için riskleri de artırıyor: sistemlerin bu yapay zeka iş yükleri için yoğun bilgi işlem ihtiyaçlarını ve oluşturdukları veri selini karşılayabilmesi gerek.
Bu, bankaların teknolojiyi yükseltmesi için bir neden daha: eski sistemler yapay zekayı düşünerek inşa edilmedi, modern bulut tabanlı altyapılar ise bu yapay zeka iş yükleri için gereksinimlere hızla yanıt verebiliyor. Çeviri: takas motorları ve işlem sonrası sistemlerdeki iş yükü.
Belki de en çarpıcı rakamlar takas tarafında bulunuyor.
ABD'nin takas merkezi iskeleti olan DTCC, 2022 yılında yaklaşık olarak $2.5 katrilyon (evet, katrilyon) değerinde menkul kıymet işledi.
Bu, günde ortalama $2.1 trilyon işlem temizlendiği anlamına geliyor. Bu hayret verici rakamlar, sistemin "borularının" ne kadar çok finansal faaliyet taşıdığını yansıtıyor.
Ticaret hacimleri arttığında – örneğin, bir kriz veya meme-hisse çılgınlığı sırasında – altyapı üzerindeki stres muazzamdır. Güncel olmayan sistemler darboğazlar veya arıza noktaları haline gelebilir. (Özellikle, birkaç yıl önce Tokyo Borsası'nın bir donanım arızası nedeniyle tam günlük bir kesinti yaşadığı ve Avustralya'nın ASX'in yükü taşıyamadığı için bir blok zinciri tabanlı takas sistemi projesini durdurmak zorunda kaldığı görülmüştür.) Hacimler yalnızca yükselirken, ticaret ağlarının kapasitesi ve güvenilirliği birinci derecede önemli endişeler haline gelmiştir. Düzenleyiciler de tesisatlarda risk azaltma için bastırıyor, uzlaşma döngülerini kısaltıyor (ABD piyasaları T+1 uzlaşmaya geçiyor) ve sistemsel sorunlardan kaçınmak için daha iyi dayanıklılık talep ediyor. Tüm bu durum, ölçekle başa çıkabilen ve tek hata noktalarını ortadan kaldırabilen yeni yaklaşımlar için zemin hazırlıyor – bu da tam olarak Yellow'un devreye girdiği noktadır.
Yellow: Güvensiz, Gezegen-Ölçekli Ticaret Ağına Doğru
Bankalar ve borsalar altyapılarını adım adım güçlendirirken, Yellow.org ve Yellow.com çığır açan bir çözümle ileriye sıçrıyorlar. Yellow, sonsuz ölçeklenebilir, güvensiz ve karşı taraf riskini tümüyle ortadan kaldıracak, aynı zamanda düzenlemelerle uyumlu olacak şekilde yeni nesil bir takas ağı inşa ediyor. Temel olarak, Yellow'un ağı, dünya çapındaki ticaret platformlarını birleştirebilen merkezi olmayan bir takas ve uzlaşma katmanıdır (sıklıkla "Katman-3" ağı olarak adlandırılır). Yellow, en son blok zinciri teknolojisini (özellikle durum kanalları ve akıllı sözleşmeleri) kullanarak işlemlerin merkezi bir karşı tarafa veya saklamacıya ihtiyaç duymadan güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini ve uzlaşmasını sağlar.
Nasıl çalışır? Yellow Takas Ağı, katılımcı brokerlar ve borsalar arasında doğrudan, yüksek hızlı ödeme kanalları açmak için durum kanalı protokollerini kullanır. Her bir borsa ve brokerin, başka bir kişiyle, gerçek zamanlı olarak, güven yerine kriptografik garantilerle işlem yapabildiğini hayal edin. Farklı platformlardan gelen emirler, Yellow'un ağı üzerinden eşleştirilebilir ve işlemleri zorunlu kılan akıllı sözleşmeler aracılığıyla uzlaşabilir.
Kritik olarak, varlıkların tek bir merkezi borsaya taşınması gerekmez – *Yellow, varlıkların köprü oluşturulması gerekmeksizin anlık zincirler arası ticareti mümkün kılar. Bu, tacirlerin farklı blok zincirleri ve pazarlar arasında değer değişimini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirebileceği anlamına gelir; tüm bunlar Yellow ağının altında gerçekleşir. Birden fazla borsa, önceden parçalanmış olan likiditeyi birleştirerek Yellow aracılığıyla birleşik bir emir defterini paylaşır.
Yellow’un tasarımı, geleneksel sistemlerin mücadele ettiği acı noktalarını doğrudan hedefler. Karşı taraf varsayılan riski – merkezi takaslarda sürekli bir endişe – ortadan kalkar çünkü **Yellow üzerindeki borsalar kullanıcıların varlıklarını riske atmaz; varlıklar uzlaşma olana kadar güvenli çok imzalı akıllı sözleşmelerde tutulur. Bu güvensiz, saklama gerektirmeyen yaklaşım, bir aracının iflas etme veya fonları kötüye kullanma korkusunu ortadan kaldırır. Katılımcıların takas merkezlerine veya birbirlerine güvenmek zorunda olması gereken geleneksel modelle tezat oluşturuyor (ve son borsa iflaslarının gösterdiği gibi, bu güven ihlal edilebilir).
Güvenliğin merkezi saklamasını kaldırarak, Yellow, yine de işlemi tamamlama garantisi veren büyük teminat tamponlarına ve varsayılan fonlara ihtiyaç duymaktan potansiyel olarak kaçınabilir. Düzenleyici perspektiften bakıldığında, bu çekicidir: sistemik riski azaltır ve piyasaların daha güvenli ve hesap verebilir olmasını sağlamak için düzenleyicilerle uyumlu olan şeffaflığı artırır (çünkü tüm işlemler ve teminatlar zincir üzerinde kaydedilebilir).
Ağdaki katılımcılar hala bilinen ve doğrulanan varlıklardır (borsalar, brokerlar), bu nedenle uyum kontrolleri (KYC/AML) uç noktalarda uygulanabilir, ağı düzenleme dostu tutar.
Ölçeklenebilirlik başka bir temel taşıdır. Geleneksel takas merkezleri saniyede yalnızca belirli sayıda işlem gerçekleştirebilir, ancak Yellow’un merkezi olmayan kanal ağı yatay olarak ölçeklenebilir. Mimari, çoğu etkinlik için zincir dışı durum kanallarını kullanarak son derece yüksek throughput’u – potansiyel olarak saniyede yüz binlerce işlem – işlemeye olanak tanıyacak şekilde tasarlanmıştır.
Basitçe söylemek gerekirse, Yellow yalnızca nihai uzlaşma durumlarını alttaki blok zincir(ler)e yazar, sipariş eşleştirme ve icranın büyük kısmı zincir dışı olarak yüksek hızda gerçekleşebilir. Bu yaklaşım, ticaret hacimleri arttıkça, ağın daha fazla kanal ve düğüm açarak yükü karşılayabilmesi anlamına gelir, sert bir kapasite sınırına ulaşmak yerine. Etkin bir şekilde, internetin kendisinin ölçeklendiği şekilde – daha fazla düğüm ekleyerek – sonsuz ölçeklenebilir durumdadır.
Ve Yellow açık bir ağ olduğu için, eşit bir oyun alanı yaratır: uygun her borsa veya broker, büyük bankalardan yeni fintech firmalarına kadar, küresel likiditeye erişmek için bağlanabilir.
Özetle, Yellow, sanayinin giderek fark ettiği ihtiyacı karşılıyor: gezegen pazarları için “akıllı” bir takas ağı – blok zincirin gerçek zamanlı verimliliği ile modern altyapının sağlamlığını birleştirerek riski ve sürtünmeyi ortadan kaldırır. Blok zincirlerine yatırım yapan bankalar, buluta taşınan borsalar ve AI benimseyen firmalar aynı bulmacanın parçalarıdır – daha hızlı, daha güvenli ve daha birleşik bir ticaret ekosistemine doğru çaba gösteriyorlar. Yellow’un yeniliği bu parçaları bir araya getiriyor. Silo haline gelmiş pazarları bağlayarak ve güvensiz platformlar arası ticareti mümkün kılarak, Yellow likidite parçalanmasını ele alır. Varlıkları merkezi hesaplar yerine akıllı sözleşmelerde kilitleyerek güvenlik ve karşı taraf riskini çözümler. Merkezi olmayan bir katman olarak çalışarak, doğası gereği dayanıklılık (tek hata noktası yoktur) ve ölçek sağlar.
Trendlere Köprü Kurma: Finance 1.0'dan Finance 3.0'a
Küresel finansta gördüğümüz gelişmeler – bulut geçişleri, blok zincir pilotları, AI artırımı, rekor hacimler – yeniden yapılandırmanın temellerini işaretliyor. Yellow’un ağının paralel yükselişi, bu trendlerin radikal yeni bir piyasa paradigmasına nasıl bütünleşebileceğini gösteriyor.
Yellow’u piyasaların interneti için bir omurga olarak düşünün: değerlerin tıpkı web'de bilgi akışı gibi özgürce ve güvenli bir şekilde akabileceği bir ağ. Bu, geçmiş sınırlamalardan öğrenilen bir piyasa altyapısı 3.0 vizyonudur. Güvenlik yalnızca kurumlar tarafından değil, matematik ve kod ile sağlanmaktadır. Ölçeklenebilirlik, daha büyük monolitik sistemler yerine merkeziyetçilikle elde edilir. Düzenleyici uyum, sadece raporlama sonrası değil, şeffaf akıllı sözleşmeler ve kimlik yönetimli düğümler aracılığıyla sağlanır.
Ticaret dünyasını daha verimli ve güvenli hale getirirken, Yellow bankaları veya borsaları değiştirmeye çalışmıyor – onları güçlendiriyor. Ticaret motorunu yükselten büyük bir banka, daha fazla likiditeye anında erişmek ve yaptığı her işlemin kesin bir şekilde sonuçlanmasını sağlamak için Yellow ile entegre olabilir. AI'yi denetlemeye yönelik benimseyen bir borsa, işlemleri daha iyi izlemek için Yellow'un akıllı sözleşme denetim izi üzerine faydalanabilir. Kısacası, Yellow, mevcut şirketlerdeki teknoloji yükseltmelerini hızlandırarak altında birleştirici bir takas katmanı sağlar. Cesur bir yaklaşım, ancak zamanı gelmiş bir yaklaşımdır. Hacimler büyüdükçe ve piyasalar geleneksel hisselerden dijital varlıklara yayıldıkça, eski merkezli yapılar çatırdıyor. Bu nedenle, Yellow'un zamanlaması daha iyi olamazdı.
Piyasa ticaretinin acı noktaları – parçalanma, gecikme, karşı taraf riski, operasyonel karmaşıklık – hem bankalar hem de fintechler tarafından farklı açılardan ele alınıyor. Ancak bu çözümler birleştirildiğinde gerçek atılım gerçekleşir. Yellow’un yeni nesil takas ağı tam olarak bu sentezdir. Kesinti yapabileceği (blok zinciri, dağıtılmış ağlar) ile finans alanındaki eski sorunlara çözüm getirirken, – düzenleyici ve kurumsal çerçeveleri takdir ederek – geliştirmektedir. Böylece, daha güvenli, daha hızlı ve daha şeffaf piyasalar hedefleyen daha geniş bir sanayi yörüngesiyle paralellik kurar.
Yellow temelde, herkesin aradığı nihai oyunu şu anda sunuyor. Küresel piyasa oyuncuları modern altyapıya ve teknolojilere yatırım yapmaya devam ederken, Yellow tüm bu ihtiyaçları bütüncül bir şekilde ele alarak öne çıkıyor. Güvensiz ama güvenilir, merkezi olmayan ama uyumlu ve büyük ölçekli ama verimli ticaretin olduğu yeni bir paradigma temsil ediyor. Finans dünyası bu yöne doğru adımlar atıyor; Yellow ise dev bir adım atıyor.
Gelecek yıllarda, ticaret hacimleri yeni rekorlar kırdıkça ve dijital varlıklar geleneksel portföylerle harmanlandıkça, Yellow'unki gibi ağlar tüm ekosistemi bir araya getiren omurga haline gelebilir. New York'taki bir tüccarın, Singapur'daki bir borsayla ve Ethereum'daki bir likidite havuzuyla Yellow aracılığıyla milisaniyeler içinde işlem gerçekleştirdiğini düşünün – diğer partiye güvenmek zorunda kalmaksızın ve gereksiz risk eklenmeksizin. Bu, piyasa oyuncularının tümüne fayda sağlayacak bir gelecek. Ve yenilikçiler sayesinde böyle bir gelecek gördüğümüz gibi, daha önce hiç olmadığı kadar gerçeğe yakın.